Σύμφωνα με τα στοιχεία και τους παράγοντες της αγοράς, η βραχυχρόνια μίσθωση συμβάλλει ελάχιστα στο μεγάλο πρόβλημα της κοινωνίας, που δεν είναι άλλο από τη στεγαστική κρίση και τα εξαιρετικά υψηλά ενοίκια
Νέο αυστηρότερο θεσμικό πλαίσιο από την κυβέρνηση προς τους ιδιοκτήτες των ακινήτων που τα μισθώνουν για Airbnb, ισχύει εδώ και λίγες ημέρες. Ο στόχος, πέραν της τήρησης ορισμένων προτύπων ποιότητας για τις κατοικίες των βραχυχρόνιων ενοικιάσεων, δεν είναι άλλος από την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης που πλήττει την ελληνική κοινωνία και συμβάλλει στην «εκτόξευση» των τιμών των ενοικίων σε πρωτοφανή επίπεδα.
Πλέον και από την 1η Οκτωβρίου 2025, όλα τα ακίνητα που προσφέρονται για βραχυχρόνια μίσθωση θα πρέπει να πληρούν μια σειρά από αυστηρές προδιαγραφές, όπως να αποτελούν κύριους χώρους χρήσης, να διαθέτουν επαρκή φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό, ενώ καθίσταται υποχρεωτική η ασφάλιση αστικής ευθύνης για τυχόν ζημιές ή ατυχήματα. Οι έλεγχοι θα είναι εντατικοί, ενώ σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ή παρεμπόδισης του ελέγχου, προβλέπεται διοικητικό πρόστιμο 5.000 ευρώ, το οποίο διπλασιάζεται σε περίπτωση επανάληψης της παράβασης εντός ενός έτους και τετραπλασιάζεται για κάθε επόμενη παράβαση.
Παράλληλα, και ίσως πιο σημαντικό, είναι το μέτρο της παράτασης του «παγώματος» για την έκδοση νέων αδειών Airbnb για ορισμένες περιοχές όπου υπάρχει ο λεγόμενος «κορεσμός», με στόχο πάντα να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στην ενίσχυση του τουρισμού και τη διασφάλιση επαρκούς διαθεσιμότητας κατοικιών για τους μόνιμους κατοίκους.
Τα νέα αυτά μέτρα τα οποία είναι καλοδεχούμενα και από τους συνεπείς ιδιοκτήτες αλλά και από αναλυτές-οικονομολόγους, ωστόσο, είναι αμφίβολο αν θα επιτύχουν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης και ειδικά στο μεγάλο ζητούμενο, την αύξηση της προσφοράς κατοικίας και στην επακόλουθη μείωση των τιμών των ενοικίων.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Κι αυτό καθώς σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, που προκύπτουν από έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι ιδιοκτησίες που διατίθενται αποκλειστικά μόνο για βραχυχρόνια ενοικίαση είναι μόλις 0,4% του συνόλου της κατοικίας στη χώρα και το 1,1% των κενών κατοικιών· στην Αθήνα τα ποσοστά είναι αντίστοιχα 2,9% και 1,1%. Οι κενές κατοικίες καταμετρώνται δε στα 2,28 εκατομμύρια σπίτια, το 3ο υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. Όσο για το δυσβάστακτο σε πολλές περιπτώσεις ύψος των ενοικίων, τα βραχυχρόνια μισθώματα συμβάλλουν μόλις κατά 1,8%, σύμφωνα με τα στατιστικά μοντέλα.
Οι υπερασπιστές, δε, της ευρείας χρήσης των Airbnb επικαλούνται τη γενικότερη συνεισφορά τους στην οικονομία και κυρίως στην ενίσχυση του εισοδήματος των φυσικών προσώπων -κι όχι των μεγάλων επιχειρήσεων που διαχειρίζονται π.χ. τα μεγάλα ξενοδοχεία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις συνέβαλαν το 2023 κατά 4,5% – 5,4% στο ελληνικό ΑΕΠ, δηλαδή συνολικά 9,82 – 11,83 δισ. ευρώ ετησίως, με περίπου 95.000 θέσεις εργασίας να συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τον κλάδο. Ο συνολικός τζίρος το 2024 εκτιμάται σε 1,64 δισ. ευρώ, με 45,17 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις και περίπου 200.000 ενεργές καταχωρήσεις.
Επίσης, το 94% των οικοδεσποτών είναι φυσικά πρόσωπα και το 98% έχει ως μία ή δύο καταχωρήσεις, ενώ το μέσο μηνιαίο εισόδημα είναι 628 ευρώ προ φόρων/εξόδων, ενώ η καθαρή απόδοση πέφτει σημαντικά λόγων εξόδων, με σχεδόν το 42% του ακαθάριστου εισοδήματος να φεύγει σε φόρους και λειτουργικά έξοδα.
Το ερώτημα είναι, το κατά πόσο τα εν λόγω μέτρα θα επιτύχουν τον σκοπό τους, αλλά και πώς τα σημαντικά οφέλη από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις -σε συνδυασμό με την έξαρση της τουριστικής κίνησης στη χώρα μας- δεν θα περιοριστούν.
Matteo Sarzana, Airbnb: Ναι στην ισορροπημένη ρύθμιση, όχι στις οριζόντιες απαγορεύσεις
Το Newsbomb συνομίλησε με το στέλεχος της Airbnb Matteo Sarzana, ο οποίος είναι manager της εταιρείας για την Ιταλία και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Newsbomb: Ο κυβερνητικός σχεδιασμός εισάγει ένα νέο, αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο που φέρνει αυξημένες υποχρεώσεις για ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων. Ποια είναι η άποψή σας και η θέση σας σχετικά με αυτά τα μέτρα;
Matteo Sarzana: Αναγνωρίζουμε τη σημασία θέσπισης σαφών προτύπων ασφάλειας και λειτουργικότητας για τα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα, καθώς αυτά παρέχουν την απαραίτητη διαφάνεια για όλους τους συμμετέχοντες και συμβάλλουν σε ένα σταθερό πλαίσιο. Όπως επισημάναμε και στη δημόσια διαβούλευση πέρυσι, είναι κρίσιμο τα μέτρα να παραμείνουν δίκαια και αναλογικά, ευθυγραμμισμένα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, ώστε να διασφαλίζουν ασφαλείς και ποιοτικές διαμονές για οικοδεσπότες και επισκέπτες, υποστηρίζοντας παράλληλα την ανάπτυξη του τουρισμού. Ένα διαφανές και ισορροπημένο κανονιστικό περιβάλλον ωφελεί όλους – επισκέπτες, οικοδεσπότες και την ελληνική οικονομία.
Ωστόσο το 98,8% των καταλυμάτων στην Ελλάδα διαθέτει την απαιτούμενη άδεια από την Airbnb. Δεν είναι αυτό αρκετό ως ένδειξη καταλληλότητας και τήρησης των προτύπων που ορίζει η εταιρεία;
Πράγματι σχεδόν όλες οι καταχωρίσεις στην Ελλάδα διαθέτουν την απαιτούμενη άδεια, γεγονός που δείχνει ότι οι οικοδεσπότες λειτουργούν σύμφωνα με τις εθνικές προδιαγραφές. Υποστηρίζουμε πλήρως τη νομοθεσία, ειδικά σε ζητήματα ασφάλειας και προστασίας. Οι κρατικοί κανόνες προσφέρουν τη βασική γραμμή εμπιστοσύνης και συμμόρφωσης, ενώ η Airbnb προσθέτει συμπληρωματικές δικλίδες – όπως προστασία για οικοδεσπότες και επισκέπτες, 24ωρη υποστήριξη και ολοκληρωμένες οδηγίες ασφάλειας – που ενισχύουν περαιτέρω τα πρότυπα. Έτσι, η κοινότητα απολαμβάνει τα οφέλη τόσο της ισχυρής ρύθμισης όσο και των πρόσθετων εγγυήσεων που παρέχει η πλατφόρμα.
Το νέο πλαίσιο συνδέεται με τις πιέσεις που προκαλεί η ραγδαία αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην αγορά κατοικίας, με την κυβέρνηση να προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάπτυξη του τουρισμού και στη διασφάλιση επαρκούς διαθεσιμότητας κατοικιών για μόνιμους κατοίκους. Ωστόσο, οι αποκλειστικές βραχυχρόνιες μισθώσεις αντιστοιχούν μόλις στο 0,4% του συνόλου των κατοικιών της χώρας και στο 1,1% των κενών ακινήτων. Τι σχόλια έχετε επ’ αυτού;
Έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κατέδειξε ότι η Airbnb έχει ελάχιστη ή μηδαμινή επίδραση στο στεγαστικό πρόβλημα της Ελλάδας. Υπάρχουν πολύ περισσότερα κενά σπίτια από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Επιπλέον, στην Αττική παρατηρείται έντονη έλλειψη διαθέσιμης γης, κάτι που συμβάλλει στην άνοδο των τιμών, παρότι πολλοί αγοραστές θα επέλεγαν παλαιότερα διαμερίσματα εάν υπήρχαν διαθέσιμα.
Παρ’ όλα αυτά, αναγνωρίζουμε ότι η οικονομικά προσιτή στέγη αποτελεί σοβαρό ζήτημα σε πόλεις όπως η Αθήνα και σεβόμαστε τον ρόλο της πολιτείας στη διαχείρισή του. Κατά την άποψή μας, η ισορροπημένη και σωστά εφαρμοσμένη ρύθμιση — και όχι οι οριζόντιες απαγορεύσεις — είναι ο πιο αποτελεσματικός δρόμος προς τα εμπρός.
Θεοδωρίδης: Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι οι «δράκοι του παραμυθιού»
Την ίδια άποψη έχει και ο Κοσμάς Θεοδωρίδης, Γενικός Γραμματέας Συλλόγου Μεσιτών Αττικής και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Μεσιτικών Συλλόγων CERA / CEPI, ο οποίος μιλώντας στο Newsbomb σημειώνει:
«Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις και η χρυσή βίζα είναι οι «δράκοι του παραμυθιού» σε σχέση με τη στεγαστική κρίση. Κι αυτό διότι έχουν πολύ μικρή συμβολή και τα πλεονεκτήματα τους είναι πολύ περισσότερα από τα μειονεκτήματα. Ούτε επηρεάζουν ιδιαίτερα την κατάσταση αυτή, ενώ το βασικότερο είναι ότι κινούν την οικονομία και δημιουργούν πολλές νέες θέσεις εργασίας. Φανταστείτε ότι για κάθε 3-4 διαμερίσματα που ανακαινίστηκαν στην Αθήνα, μόνο το ένα δόθηκε για βραχυχρόνια μίσθωση και τα υπόλοιπα στη μακροχρόνια. Άρα δεν είναι το πρόβλημα τα airbnb, αντιθέτως, το «μπλοκάρισμα» τους έχει παρατηρηθεί ότι αποτρέπει την ανακαίνιση νέων διαμερισμάτων».