Στο ναδίρ βρίσκονται οι σχέσεις του Palazzo Chigi με το Ελιζέ
Ένταση στις γαλλο-ιταλικές σχέσεις προκάλεσε η επίθεση του Γάλλου πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού κατά της κυβέρνησης της Ρώμης, κατηγορώντας την πως εφαρμόζει πολιτικές «δημοσιονομικού ντάμπινγκ» με στόχο να προσελκύσει οικονομικά εύρωστους Γάλλους πολίτες.
Κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξής του, ο Γάλλος πρωθυπουργός έβαλε στο στόχαστρό του τον φόρο «Ζουκμάν», τον ελάχιστο φόρο επί του πλούτου των «υπερπλούσιων» χαρακτηρίζοντάς τον ως « απειλή για τις επενδύσεις στη Γαλλία».
Ειδικότερα, υποστήριξε ότι πολλοί εύποροι Γάλλοι εγκαταλείπουν τη χώρα και μετακομίζουν στην Ιταλία, καθώς εκεί εφαρμόζεται μια «πολιτική δημοσιονομικού ντάμπινγκ», που επιτρέπει στους φορολογούμενους να καταβάλλουν χαμηλότερους φόρους σε σχέση με τη Γαλλία. Όταν ο δημοσιογράφος τον διέκοψε, επέμεινε στην κατηγορία του, υπογραμμίζοντας τη διολίσθηση της Ιταλίας σε αυτή την πρακτική.
Ερωτηθείς για τη συμβολή των υψηλότερων εισοδημάτων της Γαλλίας, προειδοποίησε για τον κίνδυνο μαζικής «φορολογικής εξορίας». Ένα φαινόμενο που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, σύμφωνα με τον ίδιο, ιδιαίτερα προς τους στενότερους εταίρους της Γαλλίας. «Οι άνθρωποι φεύγουν επειδή υπάρχει πλέον ένα είδος φορολογικού νομαδισμού. Η Ιταλία εφαρμόζει επί του παρόντος μια πολιτική φορολογικού ντάμπινγκ!», δήλωσε μάλιστα.
Μια δήλωση που δεν έγινε δεκτή με ενθουσιασμό στην άλλη πλευρά των Άλπεων, στη Ρώμη, όπου τα σχόλια του Φρανσουά Μπαϊρού προκάλεσαν την έντονη αντίδραση της Τζόρτζια Μελόνι.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός απάντησε σε σκληρό ύφος στον Γάλλο πρωθυπουργό, κατήγγειλε ως «εντελώς αβάσιμες» τις δηλώσεις του. Δήλωσε έκπληκτη από το γεγονός ότι το Παρίσι κατηγόρησε την Ιταλία για φορολογικό ντάμπινγκ. «Η ιταλική οικονομία είναι ελκυστική και τα πάει καλύτερα από άλλες χάρη στη σταθερότητα και την αξιοπιστία του έθνους μας» ανέφερε δηκτικά και σημείωσε: «Η Ιταλία δεν εφαρμόζει αδικαιολόγητα ευνοϊκές φορολογικές πολιτικές για να προσελκύσει ευρωπαϊκές εταιρείες».
Ο Μπαϊρού επικαλέστηκε άρθρο των Financial Times που αναφέρει ότι η ιταλική κυβέρνηση προσελκύει πλούσιους επιχειρηματίες, με ένα καθεστώς που προβλέπει ενιαίο φόρο 200.000 ευρώ ετησίως για όλα τα παγκόσμια εισοδήματα, με απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς για μη ιταλικά περιουσιακά στοιχεία. Επιπλέον, για επαγγελματίες ιδιωτικών κεφαλαίων που δεν επωφελούνται του ενιαίου φόρου, εφαρμόζεται φορολογικός συντελεστής 26% στα κεφαλαιακά κέρδη – σημαντικά πιο ευνοϊκός σε σχέση με άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο.
Μάλιστα, χάρη σε αυτές τις πολιτικές, το Μιλάνο έχει εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους προορισμούς για υπερπλούσιους, ξεπερνώντας ακόμα και το Λονδίνο.
Έντονη ήταν η αντίδραση και του υπουργού Εξωτερικών της Ιταλίας. Ο Αντόνιο Ταγιάνι χαρακτήρισε τις κατηγορίες του Μπαϊρού ως «σοβαρή και απαράδεκτη επίθεση», αποδίδοντας τις επιτυχίες της Ιταλίας σε σταθερή πολιτική και οικονομική διαχείριση και όχι σε συνωμοσία ή αθέμιτο φορολογικό ανταγωνισμό.
Τι είναι το «φορολογικό ντάμπινγκ» και γιατί η Γαλλία κατηγόρησε την Ιταλία
Aπό το 2017, η Ιταλία έχει ένα πολύ ελκυστικό φορολογικό καθεστώς για μεγάλες περιουσίες.
Δεν πρόκειται για φορολογικούς μηχανισμούς που αποσκοπούν στην προσέλκυση επιχειρηματικών επενδύσεων, αλλά ορισμένα άτομα μπορούν να επωφεληθούν από αυτούς. Γνωστός από τότε που ο αστέρας του ποδοσφαίρου Κριστιάνο Ρονάλντο επωφελήθηκε από αυτόν κατά τη μεταγραφή του στη Γιουβέντους Τορίνο το 2018, ο κύριος ιταλικός μηχανισμός ελκυστικότητας έγκειται στον ενιαίο φόρο επί του εισοδήματος που αποκτάται στο εξωτερικό. Αρχικά ορισμένος στα 100.000 ευρώ, αυτή η ετήσια εισφορά αυξήθηκε στα 200.000 ευρώ τον Αύγουστο του 2024. «Η Ιταλία (…) έχει μάλιστα διπλασιάσει το ενιαίο φορολογικό βάρος που ισχύει από το 2016 για τα άτομα που έρχονται να εγκατασταθούν εκεί», επισήμανε η Ιταλίδα πρωθυπουργός στο Χ. Αλλά αυτός ο ενιαίος φόρος θα μπορούσε να αποδειχθεί ελκυστικός για τις λίγες εκατοντάδες Γάλλους φορολογούμενους που στοχεύονται από έναν πιθανό φόρο Zucman.
Η Ιταλία δεν είναι η μόνη χώρα που έχει χρησιμοποιήσει φορολογικά κίνητρα για να προσελκύσει ομογενείς. Η Πορτογαλία εισήγαγε ένα σύστημα πλήρους φορολογικής απαλλαγής για το εισόδημα που αποκτάται στο εξωτερικό για δέκα χρόνια το 2009, προσελκύοντας συνταξιούχους και επενδυτές από όλο τον κόσμο. Ωστόσο, η πίεση στις τιμές των ακινήτων ώθησε τελικά τη Λισαβόνα να αναθεωρήσει σταδιακά την πολιτική της , καταργώντας όλες τις φορολογικές ελαφρύνσεις για τους νεοφερμένους από το 2024.
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, προτείνει επίσης έναν ενιαίο φόρο 7% για το εισόδημα που αποκτάται στο εξωτερικό, για μια περίοδο 15 ετών.
Ο φόρος Zucman, που προτάθηκε από τον οικονομολόγο Gabriel Zucman και υποστηρίχθηκε από την αριστερά, στοχεύει στην εισαγωγή ενός ελάχιστου φόρου 2% στα περιουσιακά στοιχεία ατόμων με περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ στη Γαλλία. Θα περιλαμβάνει μετοχές που κατέχουν στελέχη και θα επηρεάσει περίπου 1.800 άτομα, με εκτιμώμενη απόδοση μεταξύ 15 και 25 δισεκατομμυρίων ευρώ για το γαλλικό κράτος, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που κατέθεσαν οι Πράσινοι νωρίτερα φέτος. Παρόλο που η Γερουσία το απέρριψε στις 12 Ιουνίου, το μέτρο αναμένεται να συζητηθεί ξανά κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τον προϋπολογισμό του 2026.
Πόσοι πλούσιοι έχουν φτάσει στην Ιταλία
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ιταλίας, το 2023 περίπου 1.500 υπερπλούσιοι (εκ των οποίων 425 μέλη οικογενειών) επωφελήθηκαν από το ιταλικό καθεστώς φορολογικών ελαφρύνσεων. Αυτό απέφερε στα κρατικά ταμεία 117,6 εκατομμύρια ευρώ. Αλλά αν εστιάσουμε στην τετραετία 2020-2023, οι πλούσιοι που έφτασαν στην Ιταλία ήταν 2.875 (εκ των οποίων 1.108 μέλη οικογενειών).
Για ένα σύνολο περίπου 4.000 φορολογουμένων που επωφελήθηκαν από το καθεστώς και έσοδα για το δημόσιο ταμείο ύψους 315,3 εκατομμυρίων ευρώ.