Οι νέες ισορροπίες για το παράνομο Τουρκολιβυκό μνημόνιο
Η στάση της Αιγύπτου απέναντι στις εξελίξεις στη Λιβύη και τις θαλάσσιες ζώνες της Ανατολικής Μεσογείου επανέρχεται στο επίκεντρο με το Κάιρο να κινείται σε δύο παράλληλους διαύλους. Αφενός επιχειρεί να περιορίσει τις συνέπειες του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, αφετέρου διατηρεί ανοιχτές διαπραγματευτικές γραμμές με την Ελλάδα και την Τουρκία. Η διπλή αυτή τακτική διαμορφώνει ένα σύνθετο πλαίσιο για την Αθήνα.
Αίγυπτος και Τουρκολιβυκό μνημόνιο
Στις αρχές Ιουλίου 2025, το Middle East Eye αποκάλυψε ότι η αιγυπτιακή διπλωματία ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να ασκήσουν πίεση ώστε να μη φτάσει προς κύρωση στη Βουλή της Βεγγάζης το μνημόνιο Τουρκίας–Λιβύης. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι το Κάιρο αναγνωρίζει τον κίνδυνο ανατροπής ισορροπιών στη Μεσόγειο. Την ίδια στιγμή όμως δείχνει ότι δε διαθέτει τον απαραίτητο έλεγχο πάνω στον στρατηγό Χάφταρ, ο οποίος έχει στηριχθεί επί μία δεκαετία από την αιγυπτιακή πλευρά.
Η ρηματική διακοίνωση προς την Αθήνα
Στις 8 Ιουλίου 2025, η Αίγυπτος παρέδωσε στην ελληνική πρεσβεία ρηματική διακοίνωση με την οποία απορρίπτει τα όρια που αποτυπώθηκαν στον Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Χάρτη. Οι επιφυλάξεις εστιάζουν στο Καστελλόριζο και στη νότια Κρήτη, περιοχές που γειτνιάζουν με την αιγυπτιακή ΑΟΖ. Η ελληνική πλευρά υπογράμμισε ότι η θαλάσσια χωροταξία αποτελεί εργαλείο σχεδιασμού βάσει ευρωπαϊκού δικαίου και δεν συνιστά οριοθέτηση. Παρ’ όλα αυτά, η ενέργεια της Αιγύπτου δείχνει ότι κρατά ανοιχτό το κεφάλαιο της μελλοντικής διαπραγμάτευσης.
Αμυντική συνεργασία με την Τουρκία
Η πορεία εξομάλυνσης Καΐρου–Άγκυρας από το 2023 συνοδεύτηκε από συμφωνία για αγορά τουρκικών drones, ενισχύοντας τη στρατιωτική συνεργασία. Τους τελευταίους μήνες πληθαίνουν οι αναφορές για πιθανή συμμετοχή της Αιγύπτου στο πρόγραμμα παραγωγής του τουρκικού μαχητικού 5ης γενιάς KAAN. Αν επιβεβαιωθεί, η σύμπραξη αυτή θα προσδώσει νέα διάσταση στις σχέσεις των δύο χωρών, με άμεσο ενδιαφέρον για την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ελληνική στρατηγική
Η Αθήνα κινείται σε τρία επίπεδα. Πρώτον, επιδιώκει τη διατήρηση της θεσμικής συνεργασίας με το Κάιρο, με αιχμή έργα όπως η ηλεκτρική διασύνδεση και η στρατηγική εταιρική σχέση που υπογράφηκε την άνοιξη. Δεύτερον, διατηρεί απευθείας δίαυλο με τη Βεγγάζη, όπως αποδεικνύει η πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών. Τρίτον, αξιοποιεί την ευρωπαϊκή της παρουσία ώστε να παραμένει σταθερή η καταδίκη του τουρκο-λιβυκού μνημονίου από τους εταίρους.