Η σημασία του Πατριαρχείου Αντιοχείας για την ελληνορθόδοξη παρουσία στη Μέση Ανατολή και η στόχευση της Αθήνας
Η επίσκεψη του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια στον Λίβανο και η συνάντησή του με τον Πατριάρχη Αντιοχείας επανέφερε στο προσκήνιο τον διακριτική αλλά σταθερή προσέγγιση της Ελλάδας προς το Πατριαρχείο Αντιοχείας. Σε μια περίοδο γεωπολιτικών μετατοπίσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, η Αθήνα αξιοποιεί το εκκλησιαστικό αποτύπωμα του Πατριαρχείου για να ενισχύσει την παρουσία της στον αραβικό κόσμο, με εργαλείο τη θρησκευτική διπλωματία.
Η συνάντηση στο Balamand και η ελληνική αποστολή
Ο Νίκος Δένδιας συναντήθηκε με τον Πατριάρχη Αντιοχείας Ιωάννη Ι΄ στην πατριαρχική έδρα στο Balamand του βόρειου Λιβάνου. Τον συνόδευε ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων, Γιώργος Καλαντζής, γεγονός που προσέδωσε στη συνάντηση, σύμφωνα με εκκλησιαστικές πηγές, θεσμικό βάθος και εστίαση στη θρησκευτική διάσταση της ελληνικής παρουσίας στην περιοχή. Ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε τον αποτροπιασμό του για τον θάνατο Ελληνορθόδοξων πιστών στον Ιερό Ναό του Προφήτη Ηλία και αναφέρθηκε στη σημασία του Πατριαρχείου για τον χριστιανισμό της Μ. Ανατολής.
Στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκε το πρόγραμμα ελληνομάθειας στο Πανεπιστήμιο του Balamand, το οποίο είχε ξεκινήσει κατά την υπουργική θητεία του Δένδια στο Υπουργείο Εξωτερικών. Το πρόγραμμα αυτό λειτουργεί ως πυλώνας πολιτιστικής διπλωματίας, με στόχο την ενίσχυση της ελληνικής γλωσσικής και πνευματικής παρουσίας στη Μ. Ανατολή.
Η επιλογή του Λιβάνου και το αμυντικό σκέλος της επίσκεψης
Η μετάβαση Δένδια στον Λίβανο έγινε στο πλαίσιο παράδοσης στρατιωτικού υλικού, περιλαμβανομένων 13 τεθωρακισμένων οχημάτων. Η έμπρακτη αυτή υποστήριξη στο λιβανικό κράτος εντάσσεται στη διεύρυνση της ελληνικής στρατηγικής παρουσίας σε κρίσιμες περιοχές αστάθειας της Ανατολικής Μεσογείου.
Η προσθήκη του Πατριάρχη Αντιοχείας στο πρόγραμμα του Δένδια επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει την ελληνορθόδοξη παρουσία στον Λίβανο όχι μόνο ως ζήτημα ταυτότητας, αλλά και ως εργαλείο προβολής σταθερότητας, συνέχειας και ήπιας ισχύος.
Η σταδιακή αναθέρμανση των σχέσεων Αθήνας και Αντιοχείας
Το τελευταίο διάστημα έχουν καταγραφεί διαδοχικές κινήσεις προσέγγισης της Ελλάδας προς το Πατριαρχείο Αντιοχείας. Αν και η Αντιόχεια διατηρεί στενή συνεργασία με τη Ρωσική Εκκλησία και ευρύτερα με τον ρωσικό άξονα στη Συρία και τον Λίβανο, η Αθήνα επιδιώκει να καλλιεργήσει δίαυλο εμπιστοσύνης με σεβασμό στις γεωπολιτικές ιδιαιτερότητες του Πατριαρχείου.
Η Ελλάδα επιλέγει να κινηθεί με χαμηλούς τόνους, επενδύοντας μακροπρόθεσμα στην πνευματική επιρροή και στη διεύρυνση των πολιτισμικών δεσμών.
Η σημασία της ελληνορθόδοξης παρουσίας στον Λίβανο
Ο ελληνορθόδοξος πληθυσμός του Λιβάνου, με έντονο ιστορικό και θεσμικό ρόλο, αποτελεί βασικό στήριγμα για την επιρροή της Ελλάδας στην περιοχή. Η κοινότητα αυτή παραμένει ενεργή, μορφωμένη και κοινωνικά διασυνδεδεμένη. Παράλληλα, αντιμετωπίζει πιέσεις λόγω των πολιτικών και οικονομικών κρίσεων, της μετανάστευσης και της γενικότερης αστάθειας.
Η έμπρακτη στήριξη της Ελλάδας προς το Πατριαρχείο και το ποίμνιό του αποκτά ιδιαίτερη αξία σε αυτό το περιβάλλον. Η παρουσία υψηλόβαθμων Ελλήνων αξιωματούχων μεταφέρει μήνυμα πολιτικής και ηθικής υποστήριξης προς μια κοινότητα που αποτελεί φορέα πολιτισμικής συνέχειας στην περιοχή.
Η εκκλησιαστική διπλωματία της Ελλάδας έχει επανενεργοποιηθεί ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που συνδυάζει άμυνα, πολιτισμό και θρησκεία. Το Πατριαρχείο Αντιοχείας διατηρεί ιστορική αναφορά στον ελληνισμό της Ανατολής και λειτουργεί ως θεσμικός συνομιλητής σε μια περιοχή με έντονες γεωπολιτικές διεργασίες.
Η επίσκεψη του Νίκου Δένδια αποτυπώνει, σύμφωνα με πληροφορίες, την πρόθεση της Ελλάδας να προσεγγίσει το Πατριαρχείο μέσα από τη συνέργεια θεσμών, εκπαίδευσης και άμυνας. Η συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων προσδιορίζει τη σύνδεση με τη θρησκευτική πολιτική, ενώ η αναφορά στο πρόγραμμα ελληνομάθειας επιβεβαιώνει την πολιτισμική στόχευση.
Η πολιτική αυτή επιχειρεί να ενισχύσει την ελληνορθόδοξη γεωπολιτική ταυτότητα της Ελλάδας στη Μεσόγειο, εδραιώνοντας την εικόνα της ως κράτους που δεν αγνοεί τον πνευματικό και ανθρωπιστικό παράγοντα στις διεθνείς της σχέσεις.