Νέοι ορίζοντες για τον μετριασμό των εκπομπών CO2
Ορισμένα είδη συκιάς αποθηκεύουν ανθρακικό ασβέστιο στους κορμούς τους και κατά κάποιον τρόπο μετατρέπονται -εν μέρει- σε πέτρα.
Αυτή η «αυτοπετροποίηση» μπορεί να προσφέρει έναν παράξενο νέο τρόπο μείωσης των εκπομπών άνθρακα, καθώς το ορυκτό που δημιουργείται από τα δένδρα έχει πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από τον οργανικό άνθρακα που απορροφάται και εναποτίθεται στο ριζικό του σύστημα.
Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων διαπίστωσε ότι τρία είδη φίκων που φύονται στην Κένυα ήταν σε θέση να απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα (CO2) από την ατμόσφαιρα και να το αποθηκεύουν ως «πέτρες» ανθρακικού ασβεστίου στο έδαφος.
Οι συκιές είναι από τα πρώτα καρποφόρα δένδρα που έχουν δείξει αυτή την ικανότητα, γνωστή ως οδός του «οξαλικού ανθρακικού» (αν και στη χημεία δεν απαντάται επίσημα). Όλα τα δένδρα χρησιμοποιούν τη φωτοσύνθεση για να μετατρέψουν το CO2 σε οργανικό άνθρακα, ο οποίος σχηματίζει τον κορμό, τα κλαδιά, τις ρίζες και τα φύλλα τους, αλλά ορισμένα δένδρα χρησιμοποιούν επίσης CO2 για να δημιουργήσουν κρυστάλλους οξαλικού ασβεστίου.
Όταν μέρη του δένδρου αποσυντίθενται, αυτοί οι κρύσταλλοι οξαλικού ασβεστίου μετατρέπονται από εξειδικευμένα βακτήρια ή μύκητες σε ανθρακικό ασβέστιο, το ίδιο ορυκτό με τον ασβεστόλιθο ή την κιμωλία. Αυτό αυξάνει το pH του εδάφους γύρω από το δένδρο, ενώ παράλληλα αυξάνει τη διαθεσιμότητα ορισμένων θρεπτικών συστατικών.
Ο ανόργανος άνθρακας στο ανθρακικό ασβέστιο έχει συνήθως πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στο έδαφος από τον οργανικό άνθρακα, καθιστώντας τον μια πιο αποτελεσματική μέθοδο δέσμευσης CO2.
«Γνωρίζουμε εδώ και καιρό την οδό του “οξαλικού ανθρακικού”, αλλά οι δυνατότητές της για δέσμευση άνθρακα δεν έχουν εξεταστεί πλήρως. Εάν φυτεύουμε δένδρα για αγροδασοκομία και την ικανότητά τους να αποθηκεύουν CO2 ως οργανικό άνθρακα ενώ παράγουν τρόφιμα, θα μπορούσαμε να επιλέξουμε δένδρα που παρέχουν ένα πρόσθετο όφελος δεσμεύοντας και τον ανόργανο άνθρακα, με τη μορφή ανθρακικού ασβεστίου», δήλωσε ο δρ. Μάικ Ρόουλι, λέκτορας στο πανεπιστήμιο της Ζυρίχης (UZH), ο οποίος παρουσίασε τη μελέτη του για το θέμα στο Συνέδριο Goldschmidt στην Πράγα.
Ο Ρόουλι και η ομάδα του προσδιόρισαν πόσο μακριά από το δένδρο σχηματιζόταν το ανθρακικό ασβέστιο και προσδιόρισαν τις μικροβιακές κοινότητες που εμπλέκονταν στη διαδικασία.
«Καθώς σχηματίζεται το ανθρακικό ασβέστιο, το έδαφος γύρω από το δένδρο γίνεται πιο αλκαλικό», δήλωσε ο δρ. Ρόουλι. «Το ανθρακικό ασβέστιο σχηματίζεται τόσο στην επιφάνεια του δένδρου όσο και μέσα στις ξύλινες δομές, πιθανώς καθώς οι μικροοργανισμοί αποσυνθέτουν κρυστάλλους στην επιφάνεια και επίσης διεισδύουν βαθύτερα στο δένδρο. Αυτό δείχνει ότι ο ανόργανος άνθρακας δεσμεύεται πιο βαθιά μέσα στο ξύλο από ό,τι είχαμε συνειδητοποιήσει προηγουμένως».
Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας σχετικά με την οδό «οξαλικού-ανθρακικού» έχει γίνει σε τροπικά ενδιαιτήματα και έχει επικεντρωθεί σε δένδρα που δεν παράγουν τροφή. Το πρώτο δένδρο που αναγνωρίστηκε με ενεργή την οδό «οξαλικού-ανθρακικού» ήταν το Ιρόκο ( Milicia excelsa ). Μπορεί να δεσμεύσει έναν τόνο ανθρακικού ασβεστίου στο έδαφος κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Το οξαλικό ασβέστιο είναι ένα από τα πιο άφθονα βιομεταλλικά στοιχεία και οι κρύσταλλοι παράγονται από πολλά φυτά. Οι μικροοργανισμοί που μετατρέπουν το οξαλικό ασβέστιο σε ανθρακικό ασβέστιο είναι επίσης ευρέως διαδεδομένοι. «Είναι ευκολότερο να εντοπιστεί το ανθρακικό ασβέστιο σε ξηρότερα περιβάλλοντα», εξήγησε ο δρ. Ρόουλι.
«Ωστόσο, ακόμη και σε υγρότερα περιβάλλοντα, ο άνθρακας μπορεί να δεσμευτεί. Μέχρι στιγμής, έχουν εντοπιστεί πολλά είδη δένδρων που μπορούν να σχηματίσουν ανθρακικό ασβέστιο. Πιστεύουμε όμως ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα. Αυτό σημαίνει ότι η οδός “οξαλικού-ανθρακικού” θα μπορούσε να αποτελέσει μια σημαντική, ανεξερεύνητη ευκαιρία για να βοηθήσει στον μετριασμό των εκπομπών CO2 καθώς φυτεύουμε δένδρα για τα φρούτα τους».
*Με πληροφορίες από goodnewsnetwork