Η προειδοποίηση του Ντόναλντ Τραμπ για το χτύπημα στο Ιράν συνδέεται με τις αμφιβολίες για τη λεγόμενη βόμβα «bunker buster», λένε αξιωματούχοι
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει σε αξιωματούχους άμυνας ότι θα είχε νόημα οι ΗΠΑ να εξαπολύσουν πλήγματα εναντίον του Ιράν μόνο εάν η λεγόμενη βόμβα «bunker buster» θα κατέστρεφε εγγυημένα την κρίσιμη εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου στο Φόρντο, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις συζητήσεις.
Ο Τραμπ ενημερώθηκε ότι η ρίψη της GBU-57, μιας βόμβας 13,6 τόνων, θα εξαφάνιζε αποτελεσματικά το Φόρντο, αλλά δεν φαίνεται να είναι πλήρως πεπεισμένος, ανέφεραν οι πηγές, και έχει καθυστερήσει να εγκρίνει την επίθεση, καθώς αναμένει επίσης την πιθανότητα η απειλή εμπλοκής των ΗΠΑ να οδηγήσει το Ιράν σε συνομιλίες.
Η αποσύνδεση του Φόρντο – είτε διπλωματικά είτε στρατιωτικά – θεωρείται κεντρικής σημασίας για την αποτροπή της απόκτησης πυρηνικών όπλων από το Ιράν, αφού ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) διαπίστωσε ότι η εγκατάσταση είχε εμπλουτίσει ουράνιο σε ποσοστό 83,7% – κοντά στο 90% δηλαδή που απαιτείται για πυρηνικά όπλα.
Oι βόμβες bunker buster
Οποιαδήποτε προσπάθεια καταστροφής του Φόρντο θα απαιτούσε τη συμμετοχή των ΗΠΑ, επειδή το Ισραήλ δεν διαθέτει τα πυρομαχικά για να χτυπήσει μια εγκατάσταση σε τόσο μεγάλο βάθος ή τα αεροπλάνα για να τα μεταφέρει. Η πιθανότητα μιας επιτυχημένης αμερικανικής επίθεσης στην ιρανική πυρηνική εγκατάσταση που είναι θαμμένη βαθιά στη Γη αποτελεί θέμα έντονης διαμάχης, λένε αξιωματούχοι του υπουργείου Άμυνας.
Η αποτελεσματικότητα της βόμβας GBU-57 αποτελεί θέμα συγκρούσεων στο Πεντάγωνο από την έναρξη της θητείας του Τραμπ, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους άμυνας που ενημερώθηκαν ότι μόνο ένα τακτικό πυρηνικό όπλο θα μπορούσε να καταστρέψει το Φόρντο επειδή είναι πόσο βαθιά είναι θαμμένο.
Ο Τραμπ δεν εξετάζει το ενδεχόμενο χρήσης τακτικού πυρηνικού όπλου στο Φόρντο και η πιθανότητα αυτή δεν συζητήθηκε καν από τον υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ και τον πρόεδρο του Γενικού Επιτελείου Στρατού, στρατηγό Νταν Κέιν, στις απανωτές συναντήσεις στην αίθουσα κρίσεων του Λευκού Οίκου, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα, γράφει ο Guardian.
Ωστόσο, οι αξιωματούχοι της άμυνας που έλαβαν την ενημέρωση άκουσαν ότι η χρήση συμβατικών βομβών, ακόμη και ως μέρος ενός ευρύτερου πακέτου κρούσης αρκετών GBU-57, δεν θα διείσδυε αρκετά βαθιά κάτω από τη Γη και ότι θα προκαλούσε μόνο αρκετή ζημιά για να καταρρεύσει το τούνελ και να το θάψει κάτω από τα ερείπια.
Όσοι συμμετείχαν στην ενημέρωση άκουσαν ότι η ολοκληρωτική καταστροφή του συγκροτήματος Φόρντο, το οποίο σύμφωνα με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες φτάνει σε βάθος έως και 90 μέτρων, θα απαιτούσε από τις ΗΠΑ να μαλακώσουν το έδαφος με συμβατικές βόμβες και στη συνέχεια να ρίξουν μια τακτική πυρηνική βόμβα από ένα βομβαρδιστικό B2 για να εξαλείψουν ολόκληρη την εγκατάσταση, ένα σενάριο που ο Τραμπ δεν εξετάζει.
Οι αξιολογήσεις έγιναν από την Υπηρεσία Μείωσης Απειλών Άμυνας (DTRA), ένα τμήμα του υπουργείου Άμυνας που δοκίμασε τη βόμβα GBU-57, καθώς εξέταζε τους περιορισμούς των αμερικανικών στρατιωτικών εφοδίων, έναντι ορισμένων υπόγειων εγκαταστάσεων.
Η κατάσταση υπογραμμίζει την περίπλοκη φύση ενός τέτοιου χτυπήματος και τι θα συνεπαγόταν η επιτυχία: η ρίψη της GBU-57 πιθανότατα θα μείωνε την ικανότητα του Ιράν να αποκτήσει ουράνιο κατάλληλο για όπλα για έως και μερικά χρόνια, αλλά δεν θα τερμάτιζε εντελώς το πρόγραμμα.
Η δυσκολία που απορρέει από τη χρήση της βόμβας GBU-57, σύμφωνα με αξιωματούχους έγκειται εν μέρει στα χαρακτηριστικά της εγκατάστασης που είναι θαμμένη μέσα σε ένα βουνό – και στο γεγονός ότι δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ πριν σε παρόμοια κατάσταση.
«Δεν θα ήταν μια και μοναδική», δήλωσε ο πρώην αναπληρωτής διευθυντής της DTRA, ο απόστρατος υποστράτηγος Ράντι Μάνερ, για τους περιορισμούς του GBU-57, προσθέτοντας ότι το Φόρντο θα μπορούσε να επανέλθει γρήγορα. «Μπορεί να γυρίσει το πρόγραμμα πίσω έξι μήνες έως ένα χρόνο. Ακούγεται καλό για την τηλεόραση, αλλά δεν είναι πραγματικό».
Η βόμβα είναι κοινώς γνωστή ως «bunker buster» επειδή σχεδιάστηκε για να καταστρέφει υπόγεια καταφύγια, αλλά μπορεί να μεταφερθεί μόνο από ένα βομβαρδιστικό B2 που έχει αεροπορική υπεροχή και απαιτεί ένα σταθερό σήμα GPS για να «κλειδώσει» τον στόχο του.
Ενώ το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι έχει αεροπορική υπεροχή έναντι του Ιράν, μια επιτυχημένη επίθεση θα απαιτούσε την εκ των προτέρων εξάλειψη τυχόν παρεμβολέων GPS και άλλων αμυντικών μέσων, και η GBU-57 να διεισδύσει αρκετά βαθιά στο έδαφος για να εξουδετερώσει την εγκατάσταση.
Το Ιράν κατασκεύασε την εγκατάσταση πυρηνικού εμπλουτισμού στο Φόρντο υπόγεια για να την προστατεύσει από την απειλή αεροπορικών επιθέσεων. Το 1981, το Ισραήλ βομβάρδισε μια πυρηνική εγκατάσταση κοντά στη Βαγδάτη που βρισκόταν πάνω από το έδαφος, προκειμένου να εμποδίσει το Ιράκ να αναπτύξει πυρηνικά όπλα.
Τα τελευταία χρόνια, το Ισραήλ έχει καταστρώσει μια ποικιλία σχεδίων για να καταστρέψει το Φόρντο χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ. Σε μια περίπτωση, το Ισραήλ πρότεινε να φορτώσει ελικόπτερα με κομάντος που θα μπορούσαν να εισβάλουν στις εγκαταστάσεις και να τις ανατινάξουν – μια επιλογή που ο Τραμπ έχει απορρίψει, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα.