Ανάλυση: Τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η Ρωσία στον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν;

Η Μόσχα και η Τεχεράνη έχουν εμβαθύνει σημαντικά τη συνεργασία τους τα τελευταία χρόνια, αλλά οι σχέσεις της Ρωσίας με το Ισραήλ παραμένουν -στο μεγαλύτερο βαθμό- ανεπηρέαστες

Ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης στην έκτη ημέρα από την έναρξη της επιχείρησης «Rising Lion». Οι δύο πλευρές συνεχίζουν να ανταλλάσσουν πυρά με ρουκέτες και μη επανδρωμένα αεροσκάφη με τραγικό απολογισμό εκατοντάδες άμαχους να χάσουν τη ζωή τους.

Για τη Ρωσία, η οποία αποτελεί χώρα-συνέταιρο της Τεχεράνης αλλά διατηρεί δεσμούς και με το Ισραήλ, ο ρόλος της στην εν ενεργεία σύγκρουση παραμένει ασαφής. Εν μέσω της αυξημένης έντασης, η Ρωσία συνέστησε στους πολίτες της να εγκαταλείψουν τόσο το Ιράν όσο και το Ισραήλ.

Δεδομένου ότι η Μόσχα διατηρεί δεσμούς και με τις δύο χώρες, παραμένουν ερωτήματα σχετικά με το πώς η Ρωσία θα μπορούσε να εμπλακεί στη σύγκρουση.

Μία στρατηγική σχέση – και τίποτε άλλο;

Η Μόσχα επικύρωσε τον Απρίλιο μια συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης με το Ιράν, η οποία περιλαμβάνει διατάξεις για την αντιμετώπιση κοινών απειλών και από τις δύο χώρες, αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν δημιουργεί κανενός είδους στρατιωτική συμμαχία μεταξύ των δύο χωρών.

«Η υπογραφή της συνθήκης δεν σημαίνει τη δημιουργία στρατιωτικής συμμαχίας με το Ιράν ή αμοιβαίας στρατιωτικής βοήθειας», δήλωσε τότε ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Αντρέι Ρουντένκο σε ομιλία του στην Κρατική Δούμα, το κοινοβούλιο της Ρωσίας.

Τι μπορεί λοιπόν να κάνει η Ρωσία για να βοηθήσει το Ιράν;

Υποστήριξη της Τεχεράνης μέσω διεθνών οργάνων

Η Hanna Notte, ειδική σε θέματα Ρωσίας και Μέσης Ανατολής στο Κέντρο Μελετών Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων, έγραψε στο X (Twitter) ότι η Ρωσία είναι πιθανό να προσπαθήσει να εμπλακεί μέσω διεθνών οργάνων, όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ).

Η Notte σημείωσε επίσης ότι η Ρωσία πιθανότατα θα συνεχίσει να προσπαθεί να παίξει το ρόλο του διαμεσολαβητή στη σύγκρουση, δεδομένης της επιθυμίας της να παραμείνει ένας παίκτης με επιρροή στις περιφερειακές και παγκόσμιες υποθέσεις. Την Παρασκευή, ο Βλαντίμιρ Πούτιν προσέφερε τη Ρωσία ως διαμεσολαβητή στην τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Ωστόσο, η διπλωματική επιτυχία για τη Ρωσία δεν είναι δεδομένη, είχε γράψει η Notte στο Foreign Affairs νωρίτερα φέτος. «Η αναταραχή στη Μέση Ανατολή έχει αποδειχθεί πολύ έντονη και απρόβλεπτη για να μπορεί η Μόσχα να κατευθύνει αξιόπιστα προς μια ευνοϊκή κατεύθυνση».

Ο Πούτιν θεωρείται αναξιόπιστος εξαιτίας της τύχης του Ασάντ

Ο Ruslan Suleymanov, μη μόνιμος ερευνητής στο Ινστιτούτο Ανάπτυξης και Διπλωματίας του Πανεπιστημίου ADA στο Μπακού, επανέλαβε αυτή την άποψη.

«Η αξιοπιστία της Ρωσίας στην περιοχή υπονομεύτηκε πέρυσι, όταν ο Πούτιν έδειξε την αδυναμία του, καθώς δεν υποστήριξε τον Μπασάρ αλ Άσαντ στον αγώνα του με τους τζιχαντιστές. Ο Πούτιν κατέστησε σαφές ότι δεν είναι πλέον αξιόπιστος», δήλωσε ο Suleymanov στους Moscow Times.

«Πρακτικά, η Ρωσία θα μπορούσε να υποστηρίξει το Ιράν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, για παράδειγμα. Δεν υπάρχει καμία στρατιωτική υποχρέωση», είπε.

Ένας τομέας όπου η Ρωσία πιθανότατα δεν χρειάζεται να ανησυχεί είναι η προμήθεια των ιρανικής σχεδίασης μη επανδρωμένων αεροσκαφών «Shahed» που χρησιμοποιεί στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η Nicole Grajewski, εμπειρογνώμονας πυρηνικής πολιτικής στο Carnegie Endowment for International Peace που ειδικεύεται στη Ρωσία και το Ιράν, δήλωσε στην Telegraph ότι η Μόσχα είναι πλέον σε θέση να παράγει έως και 2.700 μη επανδρωμένα αεροσκάφη ανά μήνα χωρίς την υποστήριξη του Ιράν, στα οποία βασίστηκε σημαντικά τα δύο πρώτα χρόνια της εισβολής της στην Ουκρανία.

Μπετόν-αρμέ οι σχέσεις της Μόσχας με το Ισραήλ, παρά την σύγκρουση

Σύμφωνα με τον Suleymanov, η κλιμάκωση της σύγκρουσης είναι απίθανο να επηρεάσει τη σχέση της Ρωσίας με το Ισραήλ, παρά τη στρατηγική εταιρική σχέση της Ρωσίας με το Ιράν και την κριτική που έχει ασκήσει η Μόσχα στις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές.

«Παρά τα πολλά προβλήματα και τις διαφωνίες, η Μόσχα εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για το Ισραήλ», δήλωσε.

Η Marianna Belenkaya, Ρωσίδα ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής και πρώην σχολιαστής του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων RIA Novosti, πιστεύει επίσης ότι οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και του Ισραήλ απέχουν πολύ από το άσπρο-μαύρο.

Για παράδειγμα, οι δύο χώρες έχουν διατηρήσει σταθερές σχέσεις ακόμη και όταν η Ρωσία έχει εμβαθύνει την εμπλοκή της με τη Χαμάς τα τελευταία χρόνια, είπε.

«Το Ισραήλ δεν διέκοψε τις σχέσεις με τη Ρωσία, δεν επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία», είπε. «Ως εκ τούτου, νομίζω ότι η συνεργασία θα συνεχιστεί όπως και πριν, τουλάχιστον προς το παρόν».

Η Belenkaya δήλωσε επίσης ότι δεν πιστεύει ότι «η Ρωσία ανησυχεί ιδιαίτερα για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν».

*Πηγή: The Moscow Times