Ανάλυση της στρατηγικής του Ιράν για νυχτερινές επιθέσεις με πυραύλους κατά του Ισραήλ, βασισμένη σε τεχνικά δεδομένα, επιχειρησιακή τακτική και ψυχολογικό πόλεμο
Η επαναλαμβανόμενη επιλογή του Ιράν να πραγματοποιεί πυραυλικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ τη νύχτα αποδεικνύεται ότι δεν είναι συγκυριακή αλλά εντάσσεται σε ένα συνεκτικό στρατιωτικό δόγμα.
Η νυχτερινή εκτόξευση αποτελεί βασικό στοιχείο της ιρανικής στρατηγικής, που συνδυάζει τεχνικά δεδομένα, επιχειρησιακές ανάγκες και στοιχεία ψυχολογικού πολέμου.
Σύμφωνα με ανάλυση της Jerusalem Post (Why does Iran launch missiles only at night), το σκοτάδι προσφέρει στο Ιράν όχι μόνο φυσική κάλυψη από τις ισραηλινές και αμερικανικές δυνάμεις επιτήρησης αλλά και δυνατότητα χρονικής επιλογής που εξυπηρετεί την αποφυγή εντοπισμού κατά τις κρίσιμες φάσεις προετοιμασίας.
Επιχειρησιακοί και τεχνικοί λόγοι
Η χρήση βαλλιστικών πυραύλων απαιτεί αυστηρή τεχνική προετοιμασία. Πολλοί ιρανικοί πύραυλοι, ιδίως οι Shahab και οι Sejjil, λειτουργούν με υγρό καύσιμο. Αυτό σημαίνει ότι η εκτόξευση προϋποθέτει στατικό ανεφοδιασμό με δύο διαφορετικά υγρά, καύσιμο και οξειδωτικό.
Η διαδικασία, σύμφωνα με την ανάλυση της Jerusalem Post, είναι σύνθετη και επικίνδυνη και καθιστά τις πλατφόρμες ευάλωτες σε αεροπορική ή δορυφορική παρακολούθηση. Η νύχτα περιορίζει τη δυνατότητα οπτικού εντοπισμού και αυξάνει τις πιθανότητες επιβίωσης της μονάδας εκτόξευσης.
Επιπλέον, σύμφωνα με τη Jerusalem Post, η πλειονότητα των τεχνικών διαδικασιών ανεφοδιασμού των πυραύλων πραγματοποιείται σε χρονικά παράθυρα μεταξύ 01.00 και 04.00, με στόχο τη μείωση της θερμικής και ηλεκτρομαγνητικής ανίχνευσης.
Κατηγορίες πυραύλων και στρατηγική χρήσης τους
Οι ιρανικές δυνάμεις χρησιμοποιούν δύο βασικές κατηγορίες πυραυλικών συστημάτων:
- Πύραυλοι με υγρό καύσιμο, μακρύτερης εμβέλειας και υψηλότερης ισχύος, αλλά απαιτούν επί τόπου ανεφοδιασμό και είναι πιο εκτεθειμένοι
- Πύραυλοι με στερεό καύσιμο, προγεμισμένοι, κινητοί, κατάλληλοι για ταχύτερη εκτόξευση και για χρήση σε δύσκολα προσβάσιμα ή εναλλασσόμενα πεδία
Το Ιράν εφαρμόζει συνδυαστική στρατηγική αξιοποίησης και των δύο τύπων, διασπείροντας τις εκτοξεύσεις και μειώνοντας τις πιθανότητες εξουδετέρωσης όλων των συστοιχιών. Οι πύραυλοι μικρής και μεσαίας εμβέλειας όπως οι Fateh‑110 και Zolfaghar χρησιμοποιούνται κυρίως για αιφνιδιαστικές βολές από κινητές πλατφόρμες.
Σκοπιμότητα επιλογής νύχτας σε τακτικό επίπεδο
Η επιλογή της νύχτας για επιχειρησιακή δράση συνδέεται με τρεις βασικούς παράγοντες.
- Ελαχιστοποίηση κινδύνου εντοπισμού από UAV και δορυφόρους
- Χρονική ευελιξία για τη μεταφορά κινητών μονάδων εκτόξευσης
- Δυσκολία αντίδρασης από τον αντίπαλο σε πραγματικό χρόνο λόγω περιορισμένης ορατότητας και περιορισμένης διαθεσιμότητας μέσων
Συνεπώς, το Ιράν δημιουργεί τις συνθήκες για πολλαπλές εκτοξεύσεις σε μικρό χρονικό διάστημα, χωρίς να απαιτείται πλήρης κάλυψη από αεράμυνες ή πολεμική αεροπορία.
Ψυχολογική λειτουργία της νυχτερινής πίεσης
Η χρήση του σκοταδιού δεν περιορίζεται σε τεχνικό επίπεδο αλλά αποκτά και ψυχολογική διάσταση. Ο πληθυσμός που υφίσταται επαναλαμβανόμενες απειλές και συναγερμούς τη νύχτα βιώνει σταθερή αποδιοργάνωση της καθημερινής του λειτουργίας.
Όπως σημειώνει η Jerusalem Post, οι νυχτερινές επιθέσεις εξυπηρετούν και έναν δεύτερο στόχο που αφορά τον εκφοβισμό και τη δημιουργία διαρκούς αβεβαιότητας στον πολιτικό και τον δημόσιο βίο του Ισραήλ. Η κούραση των πολιτών οι διακοπές στον ύπνο και η αίσθηση αδυναμίας άμεσης αντίδρασης καθιστούν τις επιθέσεις πιο αποτελεσματικές επικοινωνιακά απ’ ό,τι επιχειρησιακά.
Η συστηματική επιλογή της νύχτας ως χρονικό πλαίσιο για τις πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν κατά του Ισραήλ δεν είναι απλώς επιλογή συγκάλυψης αλλά αποτελεί βασικό στοιχείο του στρατηγικού δόγματος της Τεχεράνης.
Η τεχνική απαίτηση για ασφαλή εκτόξευση συνδυάζεται με την επιχειρησιακή ανάγκη για αιφνιδιασμό και με την πρόθεση άσκησης ψυχολογικής πίεσης σε πληθυσμούς και πολιτικά κέντρα. Τα τρία αυτά επίπεδα δημιουργούν ένα ολοκληρωμένο εργαλείο που επιτρέπει στο Ιράν να διατηρεί πίεση ακόμη και χωρίς την επίτευξη απευθείας στρατιωτικής υπεροχής.