Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε νέα νομοθεσία που προβλέπει ενιαία ισχύ για τις ποινές σε όλα τα κράτη – μέλη και εισάγει το ψηφιακό δίπλωμα οδήγησης.
Το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε την Τρίτη δύο σημαντικές μεταρρυθμίσεις στους κανόνες οδήγησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρώτη διασφαλίζει ότι οι οδηγοί που χάνουν το δίπλωμά τους για επικίνδυνη οδήγηση θα αποκλείονται από την κυκλοφορία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η δεύτερη εισάγει τα ψηφιακά διπλώματα και νέα, αυστηρότερα πρότυπα εξετάσεων.
Μέχρι σήμερα, ένας οδηγός που έχει τιμωρηθεί σε μία χώρα της ΕΕ μπορούσε συχνά να συνεχίσει να οδηγεί αλλού, ακόμη και στο κράτος που του είχε εκδώσει την άδεια. Επειδή δεν υπήρχε αυτόματη πανευρωπαϊκή αναστολή, περίπου το 40% των παραβάσεων που διαπράττονταν στο εξωτερικό έμεναν ατιμώρητες.
Ενιαία αφαίρεση αδειών για σοβαρές παραβάσεις
Η νέα νομοθεσία προβλέπει ότι η «απαγόρευση οδήγησης» που εκδίδεται σε ένα κράτος- μέλος θα ισχύει αυτόματα σε ολόκληρη την ΕΕ, ακόμη κι αν η άδεια έχει εκδοθεί εκτός ΕΕ. Οι ποινές αυτές αφορούν σοβαρές παραβάσεις οδικής ασφάλειας όπως οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, υπερβολική ταχύτητα, χρήση κινητού ή παραβάσεις που προκαλούν θάνατο ή σοβαρό τραυματισμό.
Όπως εξήγησε ο Ιταλός σοσιαλιστής ευρωβουλευτής Ματέο Ρίτσι, εισηγητής της πρότασης, οι νέοι κανόνες καλύπτουν ακόμη και τη χρήση κινητών ή άλλων συσκευών που αποσπούν την προσοχή. Όταν ένα κράτος επιβάλλει ποινή, θα πρέπει να ενημερώνει τη χώρα που εξέδωσε το δίπλωμα μέσω ενός τυποποιημένου ευρωπαϊκού πιστοποιητικού. Η τελευταία θα έχει στη διάθεσή της 15 ημέρες για να ανακαλέσει την άδεια, αποκλείοντας τον παραβάτη από την οδήγηση σε ολόκληρη την ΕΕ για το διάστημα της ποινής.
Υπάρχουν ωστόσο εξαιρέσεις. Ένα κράτος μπορεί να αρνηθεί να εφαρμόσει την ποινή άλλης χώρας αν η παράβαση δεν θα επέφερε την ίδια κύρωση σύμφωνα με τη δική του νομοθεσία. Οι διαφορές αυτές είναι συχνές, αφού τα όρια αλκοόλ στο αίμα ποικίλουν σημαντικά: Ορισμένες χώρες αφαιρούν άδειες για κάθε ανιχνεύσιμη ποσότητα, ενώ άλλες επιτρέπουν μικρές αποκλίσεις.
Ανάλογες διαφορές ισχύουν και για τις παραβάσεις ταχύτητας, που θα επιφέρουν ευρωπαϊκή αναστολή μόνο αν ο οδηγός ξεπεράσει το όριο τουλάχιστον κατά 50 χιλιόμετρα την ώρα – τη στιγμή που σε ορισμένους γερμανικούς αυτοκινητόδρομους δεν υπάρχουν καν όρια.
«Η απόφαση για αναστολή ή αφαίρεση θα αναγνωρίζεται και θα εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη», τόνισε ο Ρίτσι στο Euronews, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία «σημαντικό βήμα προόδου».
Ψηφιακό δίπλωμα και νέοι κανόνες εκπαίδευσης
Η δεύτερη νομοθεσία εκσυγχρονίζει συνολικά το ευρωπαϊκό σύστημα αδειών οδήγησης. Εισάγει ψηφιακό δίπλωμα, προσβάσιμο μέσω κινητού τηλεφώνου, το οποίο σταδιακά θα αποτελέσει το κύριο ευρωπαϊκό πρότυπο — με τη δυνατότητα διατήρησης φυσικής κάρτας για όσους το επιθυμούν.
Οι νέοι οδηγοί θα υπόκεινται σε διετή δοκιμαστική περίοδο, με αυστηρότερες ποινές για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, μη χρήση ζώνης ή παιδικών καθισμάτων. Επιπλέον, οι 17χρονοι θα μπορούν να αποκτούν δίπλωμα, αλλά θα οδηγούν μόνο υπό την επίβλεψη έμπειρου οδηγού μέχρι την ενηλικίωσή τους.
Για την αντιμετώπιση της έλλειψης επαγγελματιών οδηγών, η ΕΕ μειώνει τα ηλικιακά όρια: Στα 18 έτη για φορτηγά και στα 21 για λεωφορεία.
Η εκπαίδευση των οδηγών θα δίνει πλέον έμφαση στα τυφλά σημεία, στη διάσπαση προσοχής και στην αντιμετώπιση ευάλωτων ομάδων στον δρόμο, όπως ποδηλάτες και πεζούς. Οι νέες άδειες θα ισχύουν για 15 χρόνια στα αυτοκίνητα και τις μοτοσικλέτες και για 5 χρόνια στα βαρέα οχήματα, ενώ τα κράτη θα μπορούν να μειώνουν τη διάρκεια για οδηγούς άνω των 65 ετών.
Το νομοθετικό πακέτο, που έχει ήδη εγκριθεί από τα κράτη-μέλη, θα ενσωματωθεί στις εθνικές νομοθεσίες εντός τριών ετών.