Πολιτικοί… «μετασεισμοί» μετά τη συνεδρίαση της πρωτοφανούς έντασης
Σοβαρές πολιτικές εξελίξεις παρήγαγε η επεισοδιακή συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής το βράδυ της Τετάρτης, πολλές από τις οποίες ενδεχομένως να γίνουν αντιληπτές σε δεύτερο χρόνο.
Έμπειροι κοινοβουλευτικοί εξέφραζαν το βράδυ της Τετάρτης την πεποίθηση ότι πρόκειται για μια ιστορική συνεδρίαση, με δεδομένο το γεγονός ότι ποτέ στο παρελθόν δεν έχει γίνει τόσο εκτεταμένη χρήση της επιστολικής ψήφου και μάλιστα από την πλειοψηφούσα παράταξη, υπό την έντονη φημολογία μάλιστα ότι σε μία από τις δύο κάλπες, αυτή με το όνομα του Λευτέρη Αυγενάκη, φαίνεται ότι θα ήταν πολύ δύσκολο για το Μέγαρο Μαξίμου να εξασφαλίσει την κομματική πειθαρχία των βουλευτών του, ιδιαίτερα σε συνθήκες μυστικής ψηφοφορίας όπως προβλέπεται.
Βεβαίως η αντιπολίτευση θεωρεί άκυρη την ψηφοφορία και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη καταθέσει αίτημα επαναπροσδιορισμού της συζήτησης, ωστόσο, καθώς αυτό διαφαίνεται απίθανο να γίνει δεκτό, πλέον, το βάρος για το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ πέφτει ολόκληρο στην Εξεταστική επιτροπή που είχε ψηφιστεί μία ημέρα νωρίτερα.
Επιστολική για… λίγους
Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει επίσης σχετικά όχι με το ποιοι ψήφισαν επιστολικά, αλλά με το ποιοι δεν ψήφισαν. Συγκεκριμένα, το γεγονός ότι συνολικά στην ψηφοφορία συμμετείχαν (είτε δια ζώσης, είτε δια επιστολικής ψήφου) 75 βουλευτές της ΝΔ, σημαίνει ότι οι υπόλοιποι 80 δεν έλαβαν καθόλου μέρος και απείχαν.
Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης όμως δε φαίνεται να μπορούν να ερμηνεύσουν αυτή την απροσδόκητη αποχή, καθώς την αρχική θεωρία ότι έτσι έδειχναν την αντίθεσή τους προς τη στάση που τήρησε το κόμμα επί της διαδικασίας, ανέτρεψε το γεγονός ότι ανάμεσα στους 80 «γαλάζιους» που απείχαν, συγκαταλέγονται πολλά μέλη του υπουργικού συμβουλίου, ανάμεσά τους και ο νυν υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας, ο πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης, ο αντιπρόεδρος της ΝΔ Κωστής Χατζηδάκης και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Μάλιστα, σύμφωνα με την πρόεδρο της Πλεύσης Ελευθερίας που διάβασε χθες τα παραπάνω ονόματα από κατάλογο απόντων, δεν ψήφισαν και πολλοί από τους βουλευτές που είχαν εκφωνήσει ομιλίες στην Ολομέλεια την ίδια ημέρα.
Μάλιστα, στην ομιλία της στη Βουλή χθες, η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου έθεσε θέμα ακόμη και για την εγκυρότητα των επιστολικών ψήφων, εγείροντας αμφιβολίες για το αν τα ψηφοδέλτια συμπληρώθηκαν από τους ίδιους τους βουλευτές ή αν παρήχθησαν σε ελεγχόμενο περιβάλλον. Πληροφορίες που συγκλίνουν προς την ίδια κατεύθυνση έχουν υπάρξει και σε δημοσιεύματα.
«Ήτανε μια διαδικασία στημένη και άκυρη, διότι αμφισβητούμε και τις ίδιες τις επιστολικές ψήφους. Και είναι σημαντικό να ειπωθεί αυτό. Γράφτηκαν από τους ίδιους τους βουλευτές; Ή ήταν μια προσπάθεια εξασφάλισης της ψήφου όπως την ήθελε ο κ. Μητσοτάκης ο οποίος όμως δεν έδωσε ο ίδιος ψήφο. Η αδελφή του έδωσε».
Ο παράγοντας Αυγενάκης
Αποτελεί πάντως κοινή πεποίθηση και αντιμετωπίζεται πλέον ως γεγονός μεταξύ των βουλευτών όλων των κομμάτων, ότι η επιλογή του ανορθόδοξου τρόπου ψηφοφορίας, έγινε γιατί το μέγαρο Μαξίμου ήταν πεπεισμένο ότι πολλοί βουλευτές είχαν αποφασίσει να ψηφίσουν υπέρ της παραπομπής Αυγενάκη σε προανακριτική επιτροπή.
Η απόφασή τους να παρακούσουν την κομματική γραμμή και να υπερψηφίσουν την πρόταση σύστασης προανακριτικής για την περίπτωση του Λευτέρη Αυγενάκη, είχε άλλωστε προκαλέσει και πολλές συναντήσεις για «μασάζ» κατά την προηγούμενη εβδομάδα, ωστόσο η δυναμική που είχε η συγκεκριμένη στάση μεταξύ των γαλάζιων βουλευτών φαίνεται ότι ήταν πολύ μεγάλη.
Έτσι το Μαξίμου φαίνεται πως κατέστρωσε αρκετές εναλλακτικές διαδρομές ώστε αυτή η τάση να μην εκδηλωθεί δημόσια δια της ψήφου, καθώς αυτό θα έδινε στην αντιπολίτευση τη δυνατότητα να θέσει ακόμη και θέμα δεδηλωμένης, αλλά, ακόμη κυριότερα, θα αποτελούσε ένα τεράστιο πολιτικό πλήγμα για την κυβέρνηση. Μέχρι αργά το βράδυ της Τετάρτης, όλα τα σενάρια ήταν ανοιχτά για το αν οι «γαλάζιοι» βουλευτές θα αποχωρούσαν μαζικά από τη διαδικασία.
Πώς ο Covid δημιούργησε επιστολική πλειοψηφία
Βουλευτές, αλλά και πρόεδροι κομμάτων οι οποίοι συνομίλησαν με δημοσιογράφους μετά το τέλος της χθεσινής ταραχώδους διαδικασίας, τόνιζαν ότι η κίνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν δυνατή χάρη σε προβλέψεις που είχαν γίνει για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Μέχρι το 2020, δυνατότητα επιστολικής ψήφου είχαν μόνο όσοι βρίσκονταν σε επίσημη αποστολή της Βουλής εκτός Ελλάδας, είτε όσοι είχαν αποδεδειγμένα κάποιο πρόβλημα υγείας. Κατά την πανδημία όμως δόθηκε η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου ώστε να μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών που συγχρωτίζονται στην αίθουσα, αλλά και να μπορέσουν να αυτοπροστατευτούν βουλευτές μεγαλύτερης ηλικίας ή που ανήκαν σε ευπαθείς ομάδες. Η πρόβλεψη αυτή όμως δεν ανακλήθηκε ποτέ μετά την παρέλευση του κινδύνου της πανδημίας
Νέα εποχή για την αντιπολίτευση;
Η κατάσταση φαίνεται πως διαμορφώνει και ένα νέο πλαίσιο για την αντιπολίτευση. Όπως είπαν πολιτικοί αρχηγοί και βουλευτές σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, η επιλογή της κυβέρνησης προκαλεί de facto συνθήκες συνεννόησης μεταξύ των δυνάμεων, όπως συνέβη και κατά την ψηφοφορία, όταν υπήρξε για λίγα λεπτά απόλυτη σύμπνοια μεταξύ των αντιπολιτευτικών κομμάτων.
Δεν αναμένεται να υπάρξουν δραματικές αλλαγές και να στηθούν γερές γέφυρες μεταξύ κομμάτων που επί της ουσίας ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την προσέλκυση ψηφοφόρων από μια κοινή δεξαμενή. Ωστόσο, διαφαίνεται ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης πλέον θεωρούν ότι η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε πρωτοφανείς αυθαιρεσίες προκειμένου να διατηρήσει τη δύναμή της. Αυτή η παραδοχή είναι που με οριοθετημένο τρόπο ωθεί τα κόμματα της αντιπολίτευσης στο να διαμορφώσουν ένα ελάχιστο πεδίο συνεννόησης στο μέλλον.
Τη σοβαρότητα όσων έγιναν το βράδυ της Τετάρτης στη Βουλή ανέδειξε άλλωστε με διπλή παρέμβασή του ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και διακεκριμένος συνταγματολόγος, Ευάγγελος Βενιζέλος.
Ο κ. Βενιζέλος επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι «…η ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος επέλεξε όχι απλώς την κραυγαλέα παραβίαση του Συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής αλλά τον πολλαπλό ευτελισμό των θεσμών», παραβίασε με ωμό τρόπο βασικές διατάξεις του Συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής, ενώ υπογραμμίζει πως οι ενέργειες αυτές δείχνουν «κρίση εσωτερικής εμπιστοσύνης και αυτοπεποίθησης παρά τα επιφαινόμενα. Μια τέτοια κρίση καθίσταται όμως σχεδόν αυτόματα κρίση νομιμοποίησης».
«Αν όλο αυτό είναι επίδειξη απόλυτης αδιαφορίας για το συνταγματικό πλαίσιο λειτουργίας της Βουλής, η κατάσταση είναι θεσμικά ολισθηρή. Αν όλο αυτό είναι αποτέλεσμα πολιτικού φόβου για τη συνοχή της πλειοψηφίας, το υφέρπον πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται με τέτοιες μεθοδεύσεις υψηλού πολιτικού κόστους. Αν η μετακίνηση από το «μοντέλο Τριαντόπουλου / Καραμανλή» στο χθεσινό μοντέλο, σημαίνει ότι τώρα δεν υπάρχει πλέον ούτε η στοιχειώδης άνεση να δηλώνεται εμπιστοσύνη στον «φυσικό δικαστή» του Ειδικού Δικαστηρίου, τότε τα πράγματα μπορεί να έχουν βάθος μη ορατό ακόμη δια γυμνού οφθαλμού», καταλήγει ο κ. Βενιζέλος.
Ωστόσο, τα λεγόμενά του προκάλεσαν την αντίδραση της κυβέρνησης, η οποία μέσω διαρροών τόνισε ότι «σε κάθε περίπτωση, και ανεξαρτήτως της όποιας επιχειρηματολογίας ως προς την αναγκαία απαρτία και πλειοψηφία, είναι σαφές ότι η καταληκτική αναφορά της ανάρτησης σε δήθεν κρίση εσωτερικής εμπιστοσύνης που καθίσταται κρίση νομιμοποίησης δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα της σύγχρονης ελληνικής δημοκρατίας».
Ο ιδιότυπος νομικός διάλογος μεταξύ Βενιζέλου και «πηγών», συνεχίστηκε με τις δύο πλευρές να εκδίδουν από μία ακόμη ανακοίνωση.