Η κεντροαριστερά για μία ακόμη φορά δεν κατάφερε να καταλήξει σε κοινή πρόταση, παρά τα κοινά στοιχεία μεταξύ τους
Πολιτική αναταραχή έχουν προκαλέσει οι «δίδυμες» προτάσεις σύστασης προανακριτικής επιτροπής για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ που κατέθεσαν αρχικά ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά και στη συνέχεια το ΠΑΣΟΚ.
Τα κόμματα της κεντροαριστεράς δεν κατόρθωσαν για μία ακόμη φορά να καταλήξουν σε κοινή πρόταση, παρά το γεγονός ότι αυτή τη φορά τα αδικήματα που περιλαμβάνονται στα κατηγορητήρια που διαμόρφωσαν, κατά των πρώην υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης κ.κ. Βορίδη και Αυγενάκη, είναι εν πολλοίς ίδια.
Ωστόσο, οι ανταγωνισμοί μεταξύ των κομμάτων φαίνεται πως επικράτησαν της προθυμίας τους να κινηθούν με κοινό βηματισμό.
Το χρονικό των καταθέσεων
Με βάση το χρονοδιάγραμμα που είχε θέσει υπόψιν των κομμάτων ο πρόεδρος της Βουλής, Νικήτας Κακλαμάνης, η σημερινή ημέρα ήταν η καταληκτική ώστε να κατατεθούν οι προτάσεις και η Βουλή να καταφέρει να κλείσει εγκαίρως για τις διακοπές του Αυγούστου και χωρίς να διακινδυνεύσει η παραγραφή των αδικημάτων.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ΠΑΣΟΚ είχε ανακοινώσει ότι σκοπεύει να καταθέσει αυτόνομα πρόταση προανακριτικής. Παράλληλα, και ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρούσε να έρθει σε επαφή με κόμματα της αντιπολίτευσης ώστε να μπορέσει να καταθέσει από κοινού πρόταση προανακριτικής, καθώς δεν διαθέτει τον απαιτούμενο αριθμό ώστε να καταθέσει μόνος του.
Ο αιφνιδιασμός του ΣΥΡΙΖΑ ήρθε χθες, όταν κατέθεσε μαζί με τη Νέα Αριστερά πρόταση σύστασης προανακριτικής προλαβαίνοντας το ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα, ο Σωκράτης Φάμελλος κάλεσε το ΠΑΣΟΚ να στηρίξει την πρόταση ώστε να η αντιπολίτευση να κατέλθει ενιαία.
Το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε στη δύσκολη πολιτική θέση να επιλέξει ανάμεσα στο αν θα επιμείνει στη δική του πρόταση, παρά το γεγονός ότι οι κατηγορίες ήταν σχεδόν ίδιες, ή στο αν θα ακολουθήσει τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΕΑΡ, στηρίζοντας τη δική τους πρόταση. Ύστερα από συνεδρίαση της ΚΟ του κόμματος, το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε τελικά τη δική του πρόταση αυτόνομα, με αποτέλεσμα πλέον να υπάρχουν κατά των Βορίδη και Αυγενάκη δύο διαφορετικές προτάσεις με περίπου το ίδιο περιεχόμενο.
Αντιδράσεις μέσω… πηγών
Απέναντι στην αλληλουχία των γεγονότων, και τα δύο κόμματα απάντησαν μέσω πηγών.
Από την πλευρά τους, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τονίζουν ότι «το ΠΑΣΟΚ επιλέγει ακατανόητα να μην συμπαραταχθεί με τις υπόλοιπες προοδευτικές δυνάμεις, να μην υπογράψει την πρόταση Προκαταρκτικής ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και ΝΕΑΡ για τα ίδια πρόσωπα (Βορίδη και Αυγενάκη). Ακολουθεί λογική απομονωτισμού ακόμη και για κοινοβουλευτικές ενέργειες για να αποδοθεί δικαιοσύνη».
Από την άλλη όμως, πηγές της Χαριλάου Τρικούπη, σχολιάζοντας την ταύτιση μεταξύ των προτάσεων, είπαν στο Newsbomb.gr ότι το ΠΑΣΟΚ καταθέτει μια πρόταση 102 σελίδων η οποία είναι το αποτέλεσμα συστηματικής εργασίας αρκετών μηνών και ότι δεν ετεροπροσδιορίζει τη στάση του με βάση τις κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες άλλων κομμάτων.
Σχολιάζουν δε, ότι εάν τα κατηγορητήρια ταυτίζονται, αυτό είναι «ευτυχές».
Τι περιλαμβάνει η κάθε πρόταση
Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ/ΝΕΑΡ:
Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει τη σύσταση προανακριτικής κατά των Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη, για τα αδικήματα:
1. Συνέργειας σε κακουργηματική απιστία κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τελεσθείσα από κοινού και κατ’ επανάληψη, με ζημία άνω των 120.000 ευρώ.
2. Ηθικής αυτουργίας σε κακουργηματική απιστία κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε., τελεσθείσα από κοινού και κατ’ επανάληψη, με ζημία άνω των 120.000 ευρώ,
Ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι για τους δύο υπουργούς πρέπει να διερευνηθεί αν ζημίωσαν τους οικονομικούς πόρους της ΕΕ, με σκοπό να ωφελήσουν φυσικά πρόσωπα να λάβουν παράνομες επιδοτήσεις, σύμφωνα και με τα στοιχεί που περιλαμβάνονται στη δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
Συγκριμένα για τον Μάκη Βορίδη, τονίζεται ότι πρέπει να εξεταστεί αν:
⦁ καταχρώμενος την πολιτική και θεσμική ιδιότητα του Υπουργού, παρέλειψε να αξιολογήσει τις καταγγελίες και αναφορές, που αποδεδειγμένα είχαν τεθεί σε γνώση του και αφορούσαν την παράνομη κατανομή του Εθνικού Αποθέματος
⦁ με πράξεις και αποφάσεις του οδήγησε σε δημιουργία τεχνητών συνθηκών παράνομης λήψης κοινοτικών ενισχύσεων, που στηρίχθηκε στην παράτυπη δήλωση βοσκοτοπικών εκτάσεων, εκ μέρους προσώπων που είτε δεν είχαν το επάγγελμα του παραγωγού, είτε δεν διέθεταν βοσκοτοπικές εκτάσεις, είτε το αντίστοιχο ζωικό κεφάλαιο, και σε κάθε περίπτωση χωρίς να εξυπηρετούνται οι πραγματικές ανάγκες της τοπικής εκτατικής κτηνοτροφίας
⦁ παρενέβη για τον περιορισμό, καθυστέρηση, διακοπή του ελέγχου ενισχύσεων αλλά και ψευδών/εικονικών κτηνοτρόφων, ζώων ή/και βοσκοτοπικών εκτάσεων, αλλά και των επιτόπιων ελέγχων, προκειμένου να εξακολουθήσει η λήψη παράτυπων κοινοτικών ενισχύσεων
⦁ μεθόδευσε την παραίτηση του τότε Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ Γρηγορίου Βάρρα με στόχο να μην υλοποιηθεί τυπικός και ουσιαστικός έλεγχος σε παράτυπες ενισχύσεις και μεθοδεύσεις
⦁ παρενέβη είτε άμεσα είτε έμμεσα στη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ για την επίτευξη ή την συνέχιση ή τη μη αποκάλυψη των ανωτέρω
Για τον κ. Αυγενάκη κατά τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΕΑΡ, πρέπει να διερευνηθεί αν:
⦁ Γνώριζε, υποστήριξε και επέτεινε το σύστημα μη νόμιμης κατανομής και διαβίβασης των βοσκοτόπων, αποτέλεσμα του οποίου ήταν να εμφανίζονται εικονικά κτηνοτρόφοι ως διαχειριστές βοσκοτοπικών εκτάσεων, χωρίς να είναι παραγωγοί ή κάτοχοι αντίστοιχου αριθμού ζώων και σε κάθε περίπτωση να λαμβάνουν παράνομες κοινοτικές επιδοτήσεις, με αποτέλεσμα να ζημιώνονται τα συμφέροντα της ΕΕ και της Ελλάδας,
⦁ απέκρυπτε καταγγελίες και αναφορές, που είχαν τεθεί σε γνώση του, για την ανωτέρω διαδικασία παράτυπης επιλεξιμότητας,
⦁ μεθόδευσε την παραίτηση του τότε Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ Ευάγγελου Σημανδράκου ανοίγοντας τον δρόμο για την πληρωμή των μπλοκαρισμένων ΑΦΜ,
⦁ παρεμπόδιζε την διερεύνηση της υπόθεσης του εθνικού αποθέματος και την αναζήτηση ευθυνών,
⦁ άσκησε πιέσεις στα όργανα του ΟΠΕΚΕΠΕ, για την αποδέσμευση των μπλοκαρισμένων ΑΦΜ και πληρωμή ενισχύσεων, παρά το γεγονός ότι γνώριζε ότι βρίσκονταν στη διαδικασία ελέγχων και ότι ενδεχομένως δεν δικαιούνται την λήψη κοινοτικών ενισχύσεων,
⦁ παρενέβη για τον περιορισμό, καθυστέρηση, διακοπή του ελέγχου ενισχύσεων αλλά και ψευδών/εικονικών κτηνοτρόφων, ζώων ή/και βοσκοτοπικών εκτάσεων, αλλά και των επιτόπιων ελέγχων, προκειμένου να εξακολουθήσει η λήψη κοινοτικών ενισχύσεων,
⦁ παρενέβη είτε άμεσα είτε έμμεσα στη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ για την επίτευξη ή τη συνέχιση ή τη μη αποκάλυψη των ανωτέρω
Πρόταση ΠΑΣΟΚ:
Για τον κ. Βορίδη, για τον οποίο πρoτείνεται να ερευνηθεί για συνέργεια σε κακουργηματική απιστία εις βάρος των συμφερόντων της ΕΕ, επισημαίνεται ότι:
(α) Είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές και συνιστούν από μόνες τους σοβαρό λόγο περαιτέρω διερεύνησης οι ένορκες καταθέσεις του πρώην Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ Γρηγορίου Βάρρα, σύμφωνα με τον οποίο ο Υπουργός ουδέποτε τον υποστήριξε στην προσπάθεια εξυγίανσης του Οργανισμού και στην προσπάθεια διενέργειας αποτελεσματικών ελέγχων. Αντιθέτως, όταν έγινε αντιληπτή η πρόθεσή του να αλλάξει τον τρόπο κατανομής των ενισχύσεων, να επανεξετάσει τη σχέση του ΟΠΕΚΕΠΕ με τον Τεχνικό Σύμβουλο και να προχωρήσει σε αποτελεσματικούς ελέγχους, με νέες τεχνικές και αλλαγές στις σχετικές εγκυκλίους και μπλοκάροντας πληρωμές σε ύποπτα ΑΦΜ , αρχικά δέχθηκε έναν οργανωμένο πόλεμο φθοράς από ένα σύστημα προσώπων διορισμένο από τον ίδιο τον ΥΠΑΑΤ Μ. Βορίδη και εν τέλει εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από τον Υπουργό χωρίς κανέναν εμφανή λόγο.
(β) Ο Γρηγόριος Βάρρας αποδίδει ευθέως την απομάκρυνσή του από τονΥΠΑΑΤ Μ. Βορίδη στο ότι προσπάθησε να σταματήσει τις παράνομες πρακτικές στις κοινοτικές ενισχύσεις και να διαφυλάξει τη νομιμότητα. Σε κάθε περίπτωση, οι ενέργειές του καθιστούσαν αναμφίβολα τον Γρηγόριο Βάρρα υπαρξιακή απειλή για τα εγκληματικά κυκλώματα που λυμαίνονταν τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Αν είχε αφεθεί να συνεχίσει το έργο του, είναι βέβαιο ότι το σκάνδαλο θα είχε αποκαλυφθεί πολύ νωρίτερα, η οικονομική βλάβη θα ήταν πολύ μικρότερη και θα είχε αποφευχθεί ο διασυρμός της χώρας μας. Κατά συνέπεια, η απομάκρυνσή του αντικειμενικά «έλυσε τα χέρια» του κυκλώματος που λυμαινόταν τον ΟΠΕΚΕΠΕ και είναι οπωσδήποτε ερευνητέα, καθώς παρείχε πολύτιμη συνδρομή κατά την τέλεση των μερικότερων πράξεων κατάχρησης των κοινοτικών πόρων στο κύκλωμα που λυμαινόταν τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
(γ) Περαιτέρω, ερευνητέα είναι η απόφαση του πρώην Υπουργού περί έγκρισης με το 70688/18.9.2019 ευρισκόμενο στη δικογραφία έγγραφο της κατανομής τεραστίων εκτάσεων βοσκοτόπων προς τους κτηνοτρόφους της Κρήτης εκτός νησιού (483.950 στρέμματα στη Δυτική Μακεδονία, 381.400 στην Πελοπόννησο, 85.850 στην Κάρπαθο, 29.170 στην Κω και 89.020 στη Ρόδο, δηλαδή συνολικά περισσότερα από 1.000.000 στρέμματα), τα οποία παρανόμως κατανεμήθηκαν σε περιοχές εκτός Κρήτης, με δεδομένο ότι η τεχνική λύση βάσει της Κ.Υ.Α.873/55993/2015 (ΦΕΚ Β΄ 942) που ίσχυε το 2019, προέβλεπε (στα άρθρα 4 και 5 αυτής που εκτέθηκαν στο ιστορικό της παρούσας) την κατανομή βοσκοτόπων αποκλειστικά εντός της Περιφέρειας εγκατάστασης του κτηνοτρόφου ή μετακινούμενων κτηνοτρόφων μεταξύ Περιφερειών της ηπειρωτικής χώρας. Η απόφαση αυτή κατανομής για πρώτη φορά προς τους δικαιούχους ειδικά της Κρήτης μιας τόσο μεγάλης έκτασης εκτός Κρήτης (25 φορές μεγαλύτερης από την προηγουμένως κατανεμηθείσα, εξίσου παρανόμως προς τους αγρότες της Κρήτης, το 2018, που ήταν μόλις 40.000 στρέμματα στην Πελοπόννησο) χωρίς την οποία δεν θα ήταν δυνατή η σε τέτοια έκταση εγκληματική δραστηριότητα των εμπλεκομένων, παρίσταται παντελώς αδικαιολόγητη και αντίθετη προς τις κοινοτικές και εθνικές διατάξεις που θέτουν τους κανόνες επιμελούς διαχείρισης των κοινοτικών κονδυλίων και προβλέπουν περί απαγόρευσης καταστρατήγησης, στήριξης μόνο της πραγματικής γεωργοκτηνοτροφικής δραστηριότητας και περί των νομίμων κριτηρίων κατανομής των βοσκοτόπων.
(δ) Εξίσου επιβαρυντικά και ερευνητέα, καθώς φαίνεται να επιβεβαιώνουν την εκτίμηση του Γρηγορίου Βάρρα για τους λόγους απομάκρυνσής του, είναι και όσα ακολούθησαν μετά την έξοδό του από την προεδρία του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς η νέα Διοίκηση που ορίστηκε από τον Μ. Βορίδη προχώρησε στην αποδέσμευση και πληρωμή των δεσμευμένων ΑΦΜ, αλλά και σε αλλαγή εκ νέου της διαδικασίας ελέγχου με αποτέλεσμα να επιτραπεί στους υπαίτιους να συνεχίσουν την εγκληματική τους δράση.
Για τον κ. Αυγενάκη, για τον οποίο πρoτείνεται να ερευνηθεί για συνέργεια και ηθική αυτουργία σε κακουργηματική απιστία εις βάρος των συμφερόντων της ΕΕ, στην πρόταση της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ επισημαίνεται ότι:
(α) Οι ένορκες καταθέσεις του πρώην Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ Ευάγγελου Σημανδράκου περιγράφουν μία ανοιχτά εχθρική στάση, την οποία τήρησε απέναντί του ο Ελευθέριος Αυγενάκης χωρίς κανένα εμφανή λόγο, από την πρώτη ημέρα που ανέλαβε τον θώκο του ΥΠΑΑΤ, αρνούμενος ακόμα και να συναντηθεί μαζί του (!)… Το γεγονός αυτό από μόνο του θα ήταν απλά ένα ανεξήγητο, αν δεν συνδυαζόταν με την διαδικασία εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ, που είχε ξεκινήσει ο Ευάγγελος Σημανδράκος από τον διορισμό του από τον προκάτοχο του Ελ. Αυγενάκη στο ΥΠΑΑΤ.
(β) Σε όλη αυτή την προσπάθειά του να εξυγιάνει τον ΟΠΕΚΕΠΕ και να καταπολεμήσει την δράση των εγκληματικών κυκλωμάτων, ο Ευ. Σημανδράκος αντιμετώπισε έντονες αντιδράσεις όχι μόνο από την γνωστή ομάδα εντός του ΟΠΕΚΕΠΕ, που είχε αντιμετωπίσει και ο Γρ. Βάρρας, αλλά από τον ίδιο τον Υπουργό Ελ. Αυγενάκη, ο οποίος, αμέσως μόλις ανέλαβε ως εποπτεύων Υπουργός τον Ιούνιο του 2023 άσκησε πίεση για την αποδέσμευση των μπλοκαρισμένων ΑΦΜ. Η πίεση αυτή, που ασκούνταν και δια του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Γ. Στρατάκου, όπως καταθέτει χαρακτηριστικά ο Ευ. Σημανδράκος έγινε «αφόρητη» τον Οκτώβριο του 2023 (…) Η περίπτωση του Ευάγγελου Σημανδράκου, κατά συνέπεια, είναι όμοια με την περίπτωση του Γρηγορίου Βάρρα: Οι ενέργειές του (καταιγιστικοί έλεγχοι με νέες αυστηρές διαδικασίες, μεταφορά δεδομένων στο νέφος.gov, μπλοκάρισμα χιλιάδων ΑΦΜ, μηνυτήριες αναφορές κλπ), τον καθιστούσαν ομοίως υπαρξιακή απειλή για τα εγκληματικά κυκλώματα που λυμαίνονταν τον ΟΠΕΚΕΠΕ και φαίνεται πως στέρησαν εκατομμύρια ευρώ από τα παράνομα έσοδά τους, οριστικά ή προσωρινά.
(γ) Την όλη κατάσταση και ιδίως την αφόρητη πίεση που του ασκούσε η ως άνω ομάδα προσώπων με επικεφαλής τον Υπουργό Ελ. Αυγενάκη, ο Ευάγγελος Σημανδράκος τα είχε γνωστοποιήσει στον Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό Ιωάννη Μπρατάκο με τις από 4.11.2023 και 8.12.2023 Αναφορές του, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί σχετικά και δύο συσκέψεις στο Μ. Μαξίμου με την συμμετοχή των Ι. Μπρατάκου, Στ. Παπασταύρου και Μ. Βορίδη, στην δεύτερη εκ των οποίων ζητήθηκε η παραίτηση του Ευ. Σημανδράκου, όπως ο τελευταίος αναφέρει στο από 30.6.2025 email του προς την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, που προστέθηκε στην δικογραφία.
(δ) Τα ανωτέρω σημεία των ενόρκων καταθέσεων και των από 4.11.2023 και 8.12.2023 αναφορών του Ευάγγελου Σημανδράκου προς το Μέγαρο Μαξίμου καταδεικνύουν αναντίλεκτα και παραστατικά την δράση μίας οργανωμένης εγκληματικής ομάδας, με πολιτική κάλυψη, υλική και ψυχική συνδρομή τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της εγκληματικής της δράσης από τον Υπουργό Ελευθέριο Αυγενάκη και με στόχο την πάση θυσία πληρωμή ποσών που δεν δικαιούνταν στους εκλεκτούς της ομάδας.
(ε) Ιδιαίτερα επιβαρυντικές όμως για τον Ελευθέριο Αυγενάκη, καθώς παρέχουν πειστικές ενδείξεις περί της γνώσης και της ενεργού συνδρομής του στις μερικότερες πράξεις απιστίας που τελούσαν οι διοικούντες τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι και οι απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες μελών του κυκλώματος αλλά και στενών του συνεργατών (…) Όπως καταδεικνύεται στις συνομιλίες αυτές, οι εν λόγω ενέργειες γίνονται εν γνώσει και κατ’ εντολήν του Υπουργού Ελ. Αυγενάκη, ο οποίος προσφέρει υψηλή πολιτική κάλυψη για ψηφοθηρικούς ή άλλους λόγους, που πρέπει προφανώς να διερευνηθούν και που πάντως παρέχουν σοβαρές ενδείξεις ευθείας εμπλοκής του άλλοτε ως ηθικός αυτουργός (όταν πιέζει και επιτυγχάνει παράνομες πληρωμές από το Δ.Σ. του ΟΠΕΚΕΠΕ) και άλλοτε ως άμεσος ή απλός συνεργός (όταν απομακρύνει τα μη ελεγχόμενα πρόσωπα όπως ο Ευ. Σημανδράκος, ή όταν παρεμποδίζει την διαδικασία των ελέγχων, εξαφανίζει καταγγελίες ή μεθοδεύει διώξεις σε βάρος τίμιων υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ στην εγκληματική δραστηριότητα του εν λόγω κυκλώματος.