Η Ευρώπη πλησιάζει στην εποχή των μη επανδρωμένων μαχητικών – Το μέλλον της αεροπορικής άμυνας από τη Helsing, μία εκ των ταχύτερα αναπτυσσόμενων εταιρειών αμυντικής τεχνολογίας, με έδρα τη Γερμανία
Η Ευρώπη βρίσκεται πολύ κοντά (σ.σ. μόλις μερικά χρόνια μακριά) στην πλήρη υιοθέτηση μη επανδρωμένων μαχητικών αεροσκαφών, σύμφωνα με την ταχέως αναπτυσσόμενη εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης και άμυνας, Helsing, που εδρεύει στη Γερμανία.
Η εταιρεία, η οποία εστιάζει στην ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης για στρατιωτικούς σκοπούς, προχώρησε πρόσφατα σε μία σημαντική δοκιμή. Το λογισμικό της ανέλαβε τον έλεγχο ενός σουηδικού μαχητικού Gripen E της Saab, κατά τη διάρκεια δύο ασκήσεων πάνω από τη Βαλτική Θάλασσα, τον Μάιο και τον Ιούνιο, με έναν πιλότο ασφαλείας παρόντα μόνο για λόγους εφεδρείας.
Από την εκπαίδευση στην επιχειρησιακή ετοιμότητα
Σύμφωνα με τη Στέφανι Λίνγκμαν, ανώτερη διευθύντρια του αεροπορικού τομέα της Helsing, τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά ενθαρρυντικά και καταδεικνύουν πόσο ραγδαία εξελίσσεται η τεχνολογία. Όπως ανέφερε, η ενσωμάτωση του λογισμικού στις αεροπορικές δυνάμεις δεν είναι θέμα δεκαετιών, αλλά μερικών ετών. «Το περιμένουμε μέσα σε αυτή τη δεκαετία», τόνισε από τα γραφεία της εταιρείας, στο Μόναχο.
Το εξελιγμένο σύστημα «Κένταυρος» της Helsing κατάφερε να αποκτήσει εμπειρία που αντιστοιχεί σε ένα εκατομμύριο ώρες πτήσης, μέσα σε μόλις 72 ώρες εκπαίδευσης. Συγκριτικά, ακόμη και ο εμπειρότερος πιλότος μπορεί να συγκεντρώσει περίπου 5.000 ώρες πτήσης σε ολόκληρη την καριέρα του.
«Μπορούμε πλέον να φτάσουμε σε υπεράνθρωπες επιδόσεις πολύ γρήγορα. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν κουράζεται, δεν φοβάται και δεν τίθεται σε κίνδυνο», σημείωσε η Λίνγκμαν.
Η νέα εποχή του αεροπορικού πολέμου
Η μετάβαση προς τα μη επανδρωμένα συστήματα ήδη συντελείται σε παγκόσμιο επίπεδο. Χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Κίνα επενδύουν σε νέα μοντέλα και την αναβάθμιση των υπαρχόντων αεροσκαφών, αναπτύσσοντας επίσης τα λεγόμενα “loyal wingmen” – drones που θα λειτουργούν δίπλα σε επανδρωμένα αεροσκάφη, ενισχύοντας τις δυνατότητές τους.
Ο συνταγματάρχης Κέβιν Άντερσον της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας, τόνισε ότι αυτή η τάση αποτελεί μία «αλλαγή παραδείγματος» στον τρόπο που διεξάγεται ο αεροπορικός πόλεμος.
Ωστόσο, η Λίνγκμαν υποστηρίζει ότι η πλήρης αντικατάσταση των πιλότων δεν πρόκειται να γίνει άμεσα. Προβλέπει μία μακρά μεταβατική περίοδος, όπου άνθρωπος και τεχνητή νοημοσύνη θα συνεργάζονται στενά. «Για πολλές δεκαετίες ακόμη, οι πιλότοι θα πετούν με τη βοήθεια ΑΙ. Σταδιακά, οι ρόλοι θα μετατοπίζονται, όπως συνέβη και με τα drones», υπογραμμίζει ακόμη.
Η άνοδος της Helsing
Αν και μόλις τεσσάρων ετών, η Helsing έχει εξελιχθεί σε μία από τις σημαντικότερες αμυντικές νεοφυείς επιχειρήσεις της Ευρώπης. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σχετική απουσία των Ηνωμένων Πολιτειών από την ευρωπαϊκή ασφάλεια ενίσχυσαν την ανάγκη για επανεξοπλισμό, δίνοντας ώθηση στην εταιρεία.
Τον Ιούνιο, η εταιρεία εξασφάλισε 600 εκατ. ευρώ σε νέα χρηματοδότηση, με επικεφαλής την επενδυτική εταιρεία του ιδρυτή του Spotify, Ντάνιελ Εκ. Η αποτίμηση της Helsing έφτασε τα 12 δισ. ευρώ.
Αρχικά επικεντρωμένη αποκλειστικά σε λογισμικό, η εταιρεία επεκτάθηκε στην κατασκευή drones και μη επανδρωμένων υποβρυχίων. Διατηρεί γραφεία σε Λονδίνο, Παρίσι, Μόναχο και Βερολίνο, επιδιώκοντας να διατηρεί πανευρωπαϊκό χαρακτήρα.
Ηθικά διλήμματα και ανθρώπινη ευθύνη
Η ραγδαία πρόοδος σε αυτόνομα όπλα συνοδεύεται από εύλογες ανησυχίες για την ηθική και τη διακυβέρνηση της τεχνολογίας. Ο Αντουάν Μπορντέ, αντιπρόεδρος για την τεχνητή νοημοσύνη στη Helsing, διαβεβαίωσε ότι ο άνθρωπος παραμένει στο επίκεντρο των κρίσιμων αποφάσεων.
Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να μείνει πίσω. «Αν δεν αναπτύξουμε εμείς αυτή την τεχνολογία με τις δικές μας αξίες, θα το κάνει κάποιος άλλος», σημείωσε.
Ο Σίμον Μπρούνιες, επικεφαλής του τομέα drones της εταιρείας, τόνισε ότι η Helsing δεν επιδιώκει να κατασκευάσει πλήρως αυτόνομα φονικά drones που θα επιλέγουν μόνα τους τους στόχους. «Σε περιβάλλοντα όπως αυτό της Ουκρανίας, με νηπιαγωγεία κοντά στη γραμμή του πυρός, οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με γνώμονα τον ανθρώπινο παράγοντα», επεσήμανε.
Κριτική και βελτίωση στο πεδίο μάχης
Η εταιρεία έχει δεχτεί κριτική από ουκρανικές δυνάμεις για την απόδοση και το κόστος του drone HF–1, ενός «καμικάζι» όπλου που καταστρέφεται στην πρόσκρουση. Ο Μπρούνιες παραδέχτηκε ότι είχε περιορισμούς, αλλά δήλωσε αισιόδοξος για το νέο HX–2, το οποίο βρίσκεται σε δοκιμαστική φάση στην Ουκρανία.
Η Helsing έχει ήδη συμφωνήσει να παραδώσει 10.000 drones στην Ουκρανία, επιβεβαιώνοντας τον αυξανόμενο ρόλο της, ως πυλώνα της ευρωπαϊκής αμυντικής τεχνολογίας.