Χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τις υψηλές θερμοκρασίες που «ταλάνισαν» τις Ευρωπαϊκές πόλεις – Η κλιματική αλλαγή επιδείνωσε την κατάσταση
Ενώ οι θερμοκρασίες χτυπούν «κόκκινο» στην Ελλάδα, με το κύμα καύσωνα να κορυφώνεται σήμερα, μία νέα έρευνα δείχνει ότι οι υψηλές θερμοκρασίες αποτελούν μία σημαντική φυσική καταστροφή, και έναν «σιωπηλό δολοφόνο» για τις ευπαθείς ομάδες, ειδικά για τα άτομα άνω των 65 ετών.
Ο καύσωνας που χτύπησε τη Δυτική Ευρώπη τις προηγούμενες εβδομάδες πέρα από την ασφυκτική κατάσταση και τις πυρκαγιές που προκάλεσε, είχε και ως αποτέλεσμα χιλιάδες άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους. Σε πρώιμη ανάλυση έρευνας που θα δημοσιευτεί εντός του μήνα, υπολογίστηκε ότι έως και 2.300 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε 12 ευρωπαϊκές πόλεις εξαιτίας των φονικών θερμοκρασιών στο διάστημα μεταξύ 23 Ιουνίου και 2 Ιουλίου.
Επίκεντρο της φονικής πορείας του καύσωνα ήταν το Μιλάνο, με σχεδόν 500 θανάτους να καταγράφονται στην δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ιταλίας. Χειρότερη έκανε την κατάσταση η κλιματική αλλαγή, με 317 από τους 499 θανάτους από καύσωνα να αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή.
Το Μιλάνο ακολουθείται από το Παρίσι και τη Βαρκελώνη. Το Λονδίνο είχε 273 θανάτους από καύσωνα, 171 από τους οποίους οι ερευνητές απέδωσαν στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Διασώστες παρέχουν βοήθεια σε τουρίστες και κατοίκους, δίπλα στα ιστορικά Ισπανικά Σκαλιά, στη Ρώμη της Ιταλίας, 1 Ιουλίου 2025, κατά τη διάρκεια κύματος καύσωνα. (AP Photo/Andrew Medichini)
AP
«Σιωπηλοί δολοφόνοι» οι καύσωνες – 88% των νεκρών άνω των 65 ετών
«Η μελέτη αυτή καταδεικνύει γιατί οι καύσωνες είναι γνωστοί ως σιωπηλοί δολοφόνοι», δήλωσε ο Malcolm Mistry, επιδημιολόγος στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου και συν-συγγραφέας της μελέτης. «Ενώ έχουν αναφερθεί μια χούφτα θάνατοι στην Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία, χιλιάδες άλλοι άνθρωποι αναμένεται να έχουν πεθάνει ως αποτέλεσμα των ασφυκτικών θερμοκρασιών».
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι ηλικιωμένοι είχαν την υψηλότερη θνησιμότητα, με το 88% των θανάτων λόγω του κλίματος να αφορά άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η ακραία ζέστη ήταν μια «υποτιμημένη» απειλή, καθώς τα περισσότερα θύματα πέθαιναν μακριά από τα μάτια του κοινού σε σπίτια και νοσοκομεία και με μικρή κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης.
«Οι καύσωνες δεν αφήνουν ίχνη καταστροφής όπως οι πυρκαγιές ή οι καταιγίδες», δήλωσε ο Ben Clarke, κλιματολόγος στο Imperial College του Λονδίνου και συν-συγγραφέας της μελέτης. «Οι επιπτώσεις τους είναι ως επί το πλείστον αόρατες αλλά αθόρυβα καταστροφικές. Μια αλλαγή μόλις 2 ή 3C μπορεί να σημαίνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου για χιλιάδες ανθρώπους».
Εργαζόμενος κάνει διάλειμμα καθώς εργάζεται σε εργοτάξιο κατά τη διάρκεια του ισχυρού καύσωνα στο Μιλάνο της Ιταλίας, 1 Ιουλίου 2025. (AP Photo/Luca Bruno, File)
AP
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν επιδημιολογικά μοντέλα για να εκτιμήσουν τη θνησιμότητα λόγω καύσωνα σε πόλεις όπως το Παρίσι, το Λονδίνο, η Μαδρίτη και η Ρώμη για μια περίοδο 10 ημερών και συνέκριναν τον αριθμό των θανάτων με εκείνον ενός σεναρίου χωρίς αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη.
Προειδοποίησαν ότι οι σχέσεις μεταξύ θερμοκρασίας και θανάτου που χρησιμοποίησαν στα μοντέλα τους προέκυψαν από τοπικά δεδομένα θνησιμότητας έως το 2019 και έτσι μπορεί να μην αποτυπώνουν πλήρως τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σε κάθε πόλη έχουν προσαρμοστεί στον πιο ζεστό καιρό με την πάροδο του χρόνου.
44 χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν από τη ζέστη στην Ευρώπη κάθε χρόνο
Σύμφωνα με τους επιστήμονες. η κλιματική αλλαγή αύξησε τις θερμοκρασίες σε ορισμένες πόλεις έως και 4 βαθμούς Κελσίου, με αποτέλεσμα 1.500 επιπλέον θανάτους. Ο αριθμός των νεκρών ήταν μεγαλύτερος από εκείνον άλλων πρόσφατων φυσικών καταστροφών που επιδεινώθηκαν από την κλιματική αλλαγή, όπως οι πλημμύρες που σκότωσαν 224 άτομα στην Ισπανία το 2024 και οι πλημμύρες που σκότωσαν 243 άτομα στη βορειοδυτική Ευρώπη το 2021.
Προηγούμενες μελέτες έχουν υπολογίσει ότι περίπου 44.000 άνθρωποι πεθαίνουν από τη ζέστη στην Ευρώπη κάθε χρόνο, κατά μέσο όρο τις τελευταίες δεκαετίες. Οι επιστήμονες υπέδειξαν ότι ο τεράστιος αριθμός θανάτων 2.300 ανθρώπων από έναν μόνο καύσωνα σε μόλις 12 πόλεις θα μπορούσε να καταστήσει το φετινό καλοκαίρι ιδιαίτερα επικίνδυνο.
«Συχνότεροι» και «εντονότεροι» οι καύσωνες στο μέλλον
Η υπηρεσία παρατήρησης της Γης της ΕΕ, Copernicus, δήλωσε ότι ο περασμένος μήνας ήταν ο τρίτος θερμότερος Ιούνιος που έχει καταγραφεί παγκοσμίως και ότι στη δυτική Μεσόγειο αναπτύχθηκε ένας εξαιρετικά ισχυρός θαλάσσιος καύσωνας. Η μέση ημερήσια θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας ήταν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ για την περιοχή τον Ιούνιο, στους 27 βαθμούς Κελσίου.
Το Copernicus διαπίστωσε επίσης μεγάλη αύξηση των επικίνδυνων «τροπικών νυχτών», όπου οι νυχτερινές θερμοκρασίες δεν πέφτουν κάτω από τους 20C και οι άνθρωποι δυσκολεύονται να ξεκουραστούν. Σε ορισμένες περιοχές της Ισπανίας σημειώθηκαν 24 τροπικές νύχτες τον περασμένο μήνα, 18 περισσότερες από τον μέσο όρο του Ιουνίου.
Ξεκούραση εν μέσω υψηλών θερμοκρασιών στο πάρκο Ρετίρο στη Μαδρίτη, Ισπανία, 28 Ιουνίου 2025. (AP Photo/Paul White, File)
AP
Η Samantha Burgess, αναπληρώτρια διευθύντρια της υπηρεσίας κλιματικής αλλαγής Copernicus, δήλωσε ότι οι θερμοκρασίες ρεκόρ στη Μεσόγειο έκαναν το θερμικό στρες που βίωσαν μεγάλα τμήματα της Ευρώπης «πολύ πιο έντονο».
Η ίδια δήλωσε: «Η κρίση είναι πολύ πιο έντονη από ό,τι νομίζαμε. Σε έναν κόσμο που θερμαίνεται, οι καύσωνες είναι πιθανό να γίνουν πιο συχνοί, πιο έντονοι και να επηρεάσουν περισσότερους ανθρώπους σε ολόκληρη την Ευρώπη».