Ορισμένες χώρες επιθυμούν να επαναφέρουν ακόμα και την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία – Έντονος διχασμός για τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ
Με τις συγκρούσεις στην ευρύτερη περιφέρεια της Ευρώπης να συνεχίζονται, και τη δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο να αποκαλύπτει μία απρόβλεπτη και χωρίς ιδιαίτερη αγάπη για την Ευρώπη Αμερική, οι Ευρωπαίοι φαίνονται να είναι πλέον θετικοί ως προς την αύξηση των δαπανών για την άμυνα και, σε ορισμένες χώρες, ακόμα και υπέρ της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας.
Δημοσκόπηση που διεξήχθη σε 12 χώρες για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων έδειξε πλειοψηφίες υπέρ της αύξησης των αμυντικών δαπανών στην Πολωνία (70%), τη Δανία (70%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (57%).
Η υποστήριξη ήταν ηπιότερη αλλού, αλλά μεγάλo μερίδιο του πληθυσμού στη Γερμανία (47%), την Ισπανία (46%) και τη Γαλλία (45%) υποστήριξαν επίσης μεγαλύτερους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς. Η Ιταλία αποτέλεσε εξαίρεση: μόνο το 17% τάχθηκε υπέρ της αύξησης των δαπανών, ενώ το 57% ήταν αντίθετο.
Εργαζόμενοι διάσωσης σβήνουν φωτιά σε σπίτι που καταστράφηκε από ρωσικό χτύπημα στο χωριό Μαρκαλίβκα, στην περιοχή του Κιέβου, Ουκρανία, Κυριακή 25 Μαΐου 2025. (AP Photo/Evgeniy Maloletka)
AP
Υπέρ της στρατιωτικής θητείας οι Γάλλοι, οι Γερμανοί και οι Πολωνοί
Οι Ευρωπαίοι σε αρκετές χώρες υποστήριξαν την επαναφορά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, με την κρίσιμη εξαίρεση την ηλικιακή ομάδα των 18-29 ετών – εκείνων που είναι πιο πιθανό να κληθούν να πολεμήσουν σε κάποια ένοπλη σύρραξη. Οι κάτοικοι της Γαλλίας (62%), της Γερμανίας (53%) και της Πολωνίας (51%) ήταν οι ισχυρότεροι υποστηρικτές της στρατιωτικής θητείας.
Η αντίθεση στην ιδέα υπερτερεί της υποστήριξης σε χώρες όπως η Ιταλία (50% κατά), το Ηνωμένο Βασίλειο (53%), η Ισπανία (56%) και η Ουγγαρία (58%).
Οι ηλικιωμένοι ήταν πιο πρόθυμοι για τη στράτευση. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, ένα καθαρό σύνολο 49% των άνω των 70 ετών υποστήριξε τη στρατιωτική θητεία, ενώ ένα καθαρό σύνολο 46% των 18 έως 29 ετών αντιτάχθηκε στην ιδέα.
Λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στρατολογούν υποχρεωτικώς τους πολίτες τους. Οι περισσότερες βρίσκονται στην Σκανδιναβία και τη Βαλτική, αλλά την πρακτική ακολουθεί και η -εκτός του NATO- Αυστρία, καθώς και η Ελλάδα και η Κύπρος.
Γυναίκες στρατιώτες στον Φινλανδικό στρατό.
Matti Myller / Yle
Ιδεολογικός διχασμός στις απόψεις για τις ΗΠΑ στην Ευρώπη
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη διχάζεται έντονα σε σχέση με τον Τραμπ, η επιστροφή του οποίου στην προεδρία των ΗΠΑ έχει διαταράξει τις παραδοσιακές σχέσεις με την Ουάσινγκτον. Οι χώρες με παραδοσιακά ισχυρούς δεσμούς με τις ΗΠΑ γίνονται όλο και πιο επιφυλακτικές απέναντι στο αμερικανικό σύστημα: στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, πλειοψηφίες 74% και 67% πιστεύουν ότι έχει διαλυθεί.
«Οι σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ είναι πλέον όλο και περισσότερο ιδεολογικές», έγραψαν οι Ivan Krastev και Mark Leonard του ECFR σε έγγραφο που συνοδεύει τα ευρήματα. «Από πολλές απόψεις οι σχέσεις των ακροδεξιών κομμάτων με τον Τραμπ αρχίζουν να μοιάζουν με τη σχέση των πρώην κομμουνιστικών κομμάτων με τη Σοβιετική Ένωση κατά τον ψυχρό πόλεμο. Αισθάνονται υποχρεωμένα να υπερασπιστούν τον Τραμπ και να τον μιμηθούν».
Τα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα, τα οποία συχνά εμπνέονταν από τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, τώρα βλέπουν το σύστημα του Τραμπ ως πρότυπο, υποδεικνύουν οι συγγραφείς. Αντίθετα, οι ψηφοφόροι των κυρίαρχων κομμάτων είναι επικριτικοί απέναντι στον Τραμπ και το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συναντά τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου, την Πέμπτη 5 Ιουνίου 2025, στην Ουάσινγκτον.
AP
Η ακροδεξιά και η εθνικολαϊκιστική πίστη στον Τραμπ υπάρχει, παρά το γεγονός ότι σημαντικές μειοψηφίες ψηφοφόρων αυτών των κομμάτων βλέπουν την επανεκλογή του ως άσχημα νέα για τους Αμερικανούς. Για παράδειγμα, το 34% των ψηφοφόρων του AfD στη Γερμανία, το 28% των υποστηρικτών του Εθνικού Συναγερμού της Γαλλίας και το 30% των ψηφοφόρων της Μεταρρύθμισης στο Ηνωμένο Βασίλειο θεωρούν την επανεκλογή του Τραμπ «πολύ κακή» ή «μάλλον κακή» για τους Αμερικανούς.
Τα ευρήματα έρχονται την παραμονή της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ αυτή την εβδομάδα, όπου θα ζητηθεί από τα μέλη της συμμαχίας να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες σε τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ ετησίως έως το 2032. Η Ισπανία έχει ήδη απορρίψει τον στόχο ως «παράλογο» και «αντιπαραγωγικό». Η Ιταλία θέλει να καθυστερήσει την προθεσμία μέχρι το 2035.
Αμφιβολία με την ανεξαρτησία της Ευρώπης από τις ΗΠΑ
Οι ψηφοφόροι στις περισσότερες χώρες που συμμετείχαν σε δημοσκοπήσεις είναι επιφυλακτικοί ως προς το ότι η Ευρώπη μπορεί να είναι ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ. Οι πολίτες στη Γερμανία, την Ισπανία, την Πολωνία και την Ιταλία ήταν πιο πιθανό να πουν ότι θα ήταν πολύ δύσκολο ή πρακτικά αδύνατο για την ΕΕ να γίνει ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Μόνο στη Δανία μια ισχνή πλειοψηφία (52%) θεωρούσε ότι ήταν δυνατό για την ΕΕ να επιτύχει αυτονομία στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας.
Η Δανία, η οποία απειλείται άμεσα από τις διεκδικήσεις του Τραμπ στη Γροιλανδία, έδειξε επίσης την υψηλότερη αντιπάθεια προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ: το 86% πιστεύει ότι το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ είναι διαλυμένο, ενώ το 76% αξιολόγησε την επανεκλογή του Τραμπ ως κάτι κακό για τους πολίτες των ΗΠΑ.
Πύραυλος Trident που χρησιμοποιείται στο πυρηνικό οπλοστάσιο της Βρετανίας.
U.S. Department of Defense
Αρκετά ευρωπαϊκά κοινά υποστηρίζουν την ανάπτυξη μιας εναλλακτικής εθνικής πυρηνικής αποτροπής που δεν θα βασίζεται στις ΗΠΑ, με τη μεγαλύτερη υποστήριξη στην Πολωνία (60%), την Πορτογαλία (62%) και την Ισπανία (54%). Στη Γερμανία, η υποστήριξη για μια τέτοια ιδέα ήταν μόνο 39%. Ο καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, πρότεινε ότι η χώρα του θα μπορούσε να μοιραστεί τα πυρηνικά όπλα με τη Γαλλία και τη Βρετανία, αλλά δήλωσε επίσης ότι αυτό δεν θα μπορούσε να αντικαταστήσει την προστατευτική ασπίδα των ΗΠΑ σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης.