Al Jazeera: Ποιες επιλογές έχει το Ιράν στη σύγκρουσή του με το Ισραήλ

Tην ώρα που διεξάγει τις δικές του επιθέσεις στο Ισραήλ, το Ιράν «ζυγίζει» τις στρατιωτικές και διπλωματικές του επιλογές, γράφει το Al Jazeera

Το Ιράν έχει πλέον αντέξει τέσσερις ημέρες ισραηλινών επιθέσεων, οι οποίες έχουν σκοτώσει περισσότερους από 240 Ιρανούς, ανάμεσά τους αρκετά μελη της στρατιωτικής του ηγεσίας. Αλλά η δική του απάντηση ήταν να αντεπιτεθεί με τρόπο που το Ισραήλ δεν είχε ποτέ βιώσει -με τους ιρανικούς πυραύλους να προκαλούν καταστροφικές ζημιές στις μεγαλύτερες πόλεις του Ισραήλ- συμπεριλαμβανομένων του Τελ Αβίβ και της Χάιφα.

Το πόσες ζημιές έχουν προκαλέσει και οι δύο πλευρές και ποιες τοποθεσίες έχουν πληγεί – είναι ασαφές, με τα ακριβή στοιχεία να είναι δύσκολο να βρεθούν λόγω του πολέμου πληροφοριών που συνοδεύει τη στρατιωτική σύγκρουση. Είναι επίσης δύσκολο να γνωρίζουμε πόσους πυραύλους και πυρομαχικά έχουν ακόμα και οι δύο πλευρές στα αποθέματά τους και για πόσο καιρό το Ισραήλ και το Ιράν μπορούν να αντέξουν αυτή τη σύγκρουση.

Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι το Ιράν θεωρείται ότι διαθέτει το μεγαλύτερο πυραυλικό πρόγραμμα στη Μέση Ανατολή, με χιλιάδες βαλλιστικούς πυραύλους διαθέσιμους με ποικίλο βεληνεκές και ταχύτητες. Με τον τρέχοντα ρυθμό, το Ιράν πιθανότατα θα μπορούσε να συνεχίσει να επιτίθεται στο Ισραήλ για εβδομάδες – αρκετός χρόνος για να υποστεί το Ισραήλ σημαντικές ζημιές, στις οποίες ο πληθυσμός του δεν έχει συνηθίσει, αφού για χρόνια ήταν εκτεθειμένος μόνο σε επιθέσεις από ασθενέστερες ένοπλες ομάδες στη Λωρίδα της Γάζας, τον Λίβανο και την Υεμένη.

Το Ιράν αποκαλύπτει επίσης πόσο αποτελεσματικοί μπορούν να είναι οι πιο προηγμένοι πύραυλοί του. Ο πύραυλος Haj Qassem, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά εναντίον του Ισραήλ την Κυριακή, κατάφερε να αποφύγει την ισραηλινή αεράμυνα, και τα πλάνα από το Ισραήλ δείχνουν ξεκάθαρα τη διαφορά στην ισχύ και την ταχύτητα σε σύγκριση με τους παλαιότερους πυραύλους που χρησιμοποιούσε το Ιράν στις προηγούμενες επιδρομές του.

Φυσικά, το Ιράν δεν διαθέτει απεριόριστο αριθμό αυτών των προηγμένων πυραύλων και τελικά θα πρέπει να περιορίσει τη χρήση τους, αλλά σε συνδυασμό με τους πιο τυποποιημένους πυραύλους του και τα χιλιάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη, διαθέτει έχει αρκετή στρατιωτική ικανότητα για να προκαλέσει ζημιά στο Ισραήλ – και να προκαλέσει σύγχυση σε όσους πιστεύουν ότι το Ιράν δεν έχει τη δύναμη να συνεχίσει τον πόλεμο βραχυπρόθεσμα.

Αποφυγή μιας μάχης με τις ΗΠΑ

Ο Σιδερένιος Θόλος του Ισραήλ δοκιμάζεται σοβαρά από τις πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν, αλλά έχει καταφέρει να βασιστεί στον κύριο σύμμαχό του, τις Ηνωμένες Πολιτείες, για να παράσχει βοήθεια στην αναχαίτιση των επιθέσεων.

Οι ΗΠΑ, με επικεφαλής τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, έχουν επιμείνει, ωστόσο, ότι δεν είναι μέρος της τρέχουσας σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και έχουν απειλήσει ότι οι συνέπειες θα είναι σοβαρές εάν το Ιράν επιτεθεί σε αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή, τα οποία περιλαμβάνουν στρατιωτικές βάσεις διάσπαρτες σε όλη τη Μέση Ανατολή.

Για το Ιράν, οποιαδήποτε επίθεση σε αμερικανικές βάσεις ή προσωπικό είναι το χειρότερο σενάριο που θέλει να αποφύγει. Ο ανώτατος ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ κάνει συνήθως προσεκτικές κινήσεις και δεν θα ήθελε μια άμεση μάχη με τις ΗΠΑ ή να δώσει μια δικαιολογία στην Ουάσιγκτον να προσθέσει τη δική της επιθετική στρατιωτική ισχύ στην Ισραηλινή.

Μια κοινή επίθεση Ισραήλ-ΗΠΑ πιθανότατα θα είχε τη δυνατότητα να καταστρέψει τις πιο καλά προστατευμένες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και να δώσει στους Ισραηλινούς μια πολύ ισχυρότερη θέση.

Πιθανότατα θα περιελάμβανε επίσης επιθέσεις εναντίον αμερικανικών βάσεων που βρίσκονται σε χώρες – όπως το Κουβέιτ, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία – που δεν είναι άμεσοι εχθροί του Ιράν και τις οποίες η Τεχεράνη δεν θα θέλει να εμπλέξει στη σύγκρουση. Αυτές οι χώρες είναι επίσης πολύτιμες για το Ιράν ως πιθανοί μεσολαβητές.

Η γεωστρατηγική σημασία των Στενών του Ορμούζ

Ωστόσο, το Ιράν έχει και άλλες επιλογές. Έχει επανειλημμένα απειλήσει να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, τα οποία βρίσκονται ανάμεσα στη χώρα και το Ομάν, σταματώντας αμέσως τη διέλευση εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου την ημέρα. Οι τιμές του πετρελαίου – οι οποίες έχουν ήδη εκτοξευθεί για λίγο στο υψηλό των 78 δολαρίων ανά βαρέλι την Παρασκευή πριν υποχωρήσουν – πιθανότατα θα ξεπεράσουν τα 100 δολάρια εάν συμβεί αυτό, πιστεύουν οι ειδικοί.

Το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ είναι ένα ισχυρό χαρτί που πρέπει να παίξουν οι Ιρανοί και είναι μια πιθανότητα βραχυπρόθεσμα σε περίπτωση που συνεχιστούν οι μάχες. Αλλά τελικά το Ιράν θα αναζητήσει μια εκτροπή που θα τερματίσει μια σύγκρουση που μπορεί να κλιμακωθεί σε έναν περιφερειακό πόλεμο εναντίον δύο πυρηνικών δυνάμεων – του Ισραήλ και των ΗΠΑ – και να προκαλέσει ανυπολόγιστη ζημιά στην οικονομία του, με την πιθανότητα εγχώριας αναταραχής ως αποτέλεσμα.

Το Ιράν θα γνωρίζει επίσης ότι ενώ το Ισραήλ θα έχει το δικό του όριο στο πόσες μάχες μπορεί να αντέξει, η υποστήριξη των ΗΠΑ του δίνει τη δυνατότητα να αναπληρώσει τα αποθέματα πυρομαχικών ευκολότερα από ό,τι το Ιράν.

Μία συμφωνία με αμερικανική μεσολάβηση

Η ιρανική κυβέρνηση έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι θα κάνει το ίδιο εάν το Ισραήλ σταματήσει τις επιθέσεις του και είναι πρόθυμη να επιστρέψει στις πυρηνικές συνομιλίες με τις ΗΠΑ. «Μόλις σταματήσουν αυτές οι [ισραηλινές] επιθέσεις, φυσικά θα ανταποδώσουμε», δήλωσε την Κυριακή ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί.

Αυτό, ωστόσο, εξαρτάται από τις ΗΠΑ. Ο Τραμπ θα πρέπει να ασκήσει πίεση στο Ισραήλ και στον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου για να σταματήσουν, και δεν είναι σαφές εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι πρόθυμος να το κάνει. Η ρητορική του Τραμπ για τη σύγκρουση αλλάζει συνεχώς. Από τη μία πλευρά, έχει επανειλημμένα ζητήσει τον τερματισμό των μαχών, ενώ ταυτόχρονα απειλεί το Ιράν.

Το Ιράν γνωρίζει επίσης ότι ο Τραμπ δεν είναι κάποιος που μπορεί να εμπιστευτεί ή να βασιστεί κανείς σε αυτόν. Οι ΗΠΑ συμμετείχαν στην φερόμενη απάτη πριν από την επίθεση του Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα, με τους Αμερικανούς να διατηρούν το πρόσχημα ότι οι πυρηνικές συνομιλίες με το Ιράν θα προχωρήσουν την Κυριακή, παρά το γεγονός ότι γνωρίζουν κρυφά ότι το Ισραήλ σχεδίαζε να επιτεθεί.

Ωστόσο, μια συμφωνία με αμερικανική μεσολάβηση είναι η πιθανότερη επιλογή που έχει το Ιράν για να συγκρατήσει το Ισραήλ και να τερματίσει μια σύγκρουση που έχει δείξει τη δύναμη του Ιράν, αλλά θα είναι όλο και πιο δύσκολο να διατηρηθεί.

Πηγή